Hoe maken bijen honing?
Wat zei de mannetjesbij tegen z’n vrouw toen hij thuiskwam?
“Hoi, schatje!”
Is dat niet de beste bijengrap die je ooit gehoord hebt? Wat? Is dat niet zo? We geloven het niet. Bijengrappen hebben voor veel opwinding gezorgd in Wonderopolis. Natuurlijk, dat is waarschijnlijk omdat bijen zulke belangrijke wezens zijn, en we houden gewoon van de honing die ze maken. In feite waren sommige van onze Wonder Vrienden onlangs aan het WONDEREN hoe het precies komt dat bijen die heerlijke substantie maken.
De meesten van ons hebben het nooit aangedurfd om in een bijenkorf te gluren. Is een typische bijenkorf gevuld met kleine fornuizen, kookpotten, en roerlepels? Niet echt! Het echte proces van honing maken is veel persoonlijker dan dat!
Het proces begint wanneer de bijen op jacht gaan. Oudere werkbijen vliegen buiten de bijenkorf op zoek naar bloemen gevuld met nectar. Afhankelijk van het weer en de tijd van het jaar, moeten ze soms kilometers vliegen om de bloemen te vinden die ze nodig hebben.
Als bijen bloemen zien, duiken ze naar binnen en gebruiken hun lange, rietachtige tongen om de nectar uit de bloem te zuigen, die veel lijkt op suikerwater. Ze verteren het echter niet. De nectar wordt opgeslagen in hun extra maag (een “krop” genoemd) voor de vlucht naar huis. Bijen kunnen honderden bloemen bezoeken om hun krop met nectar te vullen.
Tijdens de terugvlucht vermengt de nectar zich met enzymen in de krop. De enzymen beginnen langzaam met het veranderen van de chemische samenstelling van de nectar om het proces van het veranderen in honing te beginnen. De complexe suiker (sucrose) in de nectar wordt afgebroken tot eenvoudige suikers (glucose en fructose) tijdens dit proces, dat bekend staat als inversie.
Terug in de bijenkorf braken de bijen de nectar uit (dat is het wetenschappelijke woord voor “overgeven”) in de mond van jongere werkbijen, waar de nectar nog verder wordt afgebroken. Het opbraken herhaalt zich tot de nectar volledig is afgebroken, waarna hij wordt opgebraakt in een honingraatcel.
De opgebraakte nectar lijkt nog niet op honing, omdat hij te waterig is (ongeveer 80% water). Bijenkorfbijen beginnen snel de verse nectar met hun vleugels te wapperen om het natuurlijke verdampingsproces te versnellen. Zodra het watergehalte van de nectar daalt tot ongeveer 14-18%, zal hij lijken op de dikke, gouden substantie die we kennen als honing.
Wanneer de bijen tevreden zijn met de honing, verzegelen ze de honingraatcellen met een vloeibare afscheiding uit hun buik. Deze afscheiding verhardt tot bijenwas, die helpt om lucht en water bij de honing weg te houden. Op deze manier opgeslagen, is de honing onbeperkt houdbaar. Daardoor is het de perfecte voedselbron om de bijen tijdens de lange, koude winter gelukkig en gezond te houden.
Als je ooit een actieve bijenkorf hebt gezien, weet je dat die gevuld kan zijn met honderden en zelfs duizenden bijen. Dat is maar goed ook, want een enkele werkbij kan maar een twaalfde theelepel honing produceren in de loop van zijn leven. Maar als duizenden bijen samenwerken, kunnen ze in een jaar honderden ponden honing produceren.