De cardioloog van Manhattan Cardiology, Robert Segal, MD, spreekt met Today.com over de normale bloeddruk en hoe die af te lezen en wanneer naar de dokter te gaan

Hoe vaak komt het voor dat mensen een hoge bloeddruk hebben? Hoe waardevol kan het zijn voor patiënten om hun bloeddruk te kennen?

Het is veel gebruikelijker dan ik (gezondheidswerkers) zou willen dat het was. Volgens de American Heart Association hebben 77,9 miljoen Amerikanen een hoge bloeddruk. Dat is ongeveer 1 op de 3 volwassenen.

Segal wordt geciteerd door te zeggen: “Het is uiterst waardevol voor patiënten om hun bloeddruk te kennen, omdat het een van de vele belangrijke indicatoren van gezondheid is.” Ten eerste heeft hoge bloeddruk meestal geen symptomen, dus je moet je laten testen om achter je bloeddruk te komen. Volgens de Mayo Clinic kan bijvoorbeeld een zeer hoge bloeddruk (bijvoorbeeld 180 boven 120) de bloedvaten beschadigen, wat een eerste symptoom van een beroerte is. Evenzo kan een hoge bloeddruk volgens de CDC ook bijdragen tot het ontwikkelen van hartziekten. Segal zegt hierover: “In 2017 was een hoge bloeddruk een primaire of bijkomende oorzaak van bijna een half miljoen sterfgevallen in de VS, dus weten wat je bloeddruk is, is een kwestie van leven of dood. Aan de andere kant brengt een lage bloeddruk zijn eigen risico’s met zich mee. De symptomen zijn flauwvallen, duizeligheid, wazig zien en vermoeidheid, die allemaal levensbedreigend en gevaarlijk kunnen zijn. Bovendien kunnen de oorzaken zeer ernstig zijn: zoals een lage hartslag, een bijschildklieraandoening, een laag bloedsuikergehalte, diabetes, uitdroging, bloedverlies en een B12/folaattekort. Al deze aandoeningen zijn ernstig, en daarom is het belangrijk uw bloeddruk in de gaten te houden, zodat u ernaar kunt streven deze weer op een normaal peil te brengen.

Wat betekenen de bloeddrukwaarden? Wat is systolische druk? Wat is diastolische druk? Welk getal is het belangrijkst?

Er zijn twee bloeddrukgetallen. Het bovenste getal heet systolische druk en het onderste diastolische druk. Segal zegt: “De systolische druk is de druk die uw hart genereert wanneer het bloed door uw slagaders naar de rest van uw lichaam pompt.” De diastolische druk is het getal dat de hoeveelheid druk in uw slagaders meet wanneer uw hart in rust is tussen twee slagen. Men kan dus zeggen dat het bovenste getal de bloeddruk meet wanneer het hart pompt en het onderste getal de bloeddruk meet wanneer het hart niet pompt. Volgens de universiteit van Harvard zijn beide getallen belangrijk en moeten ze goed in aanmerking worden genomen, maar is het bovenste getal (systolisch) belangrijker en wordt daar door artsen meer op gelet. Een groter risico op beroertes en hartziekten wordt eerder aan het licht gebracht door de systolische druk te analyseren dan de diastolische druk.

Wat is een normale bloeddruk en hoe verdeelt deze zich naar geslacht en leeftijd? Wat zijn gezonde en ongezonde bereiken?

Volgens de American Heart Association is een normale bloeddruk minder dan 120 systolische mm Hg (bovenste getal) en minder dan 80 diastolische mm Hg (onderste getal). Naar geslacht en leeftijd is dit als volgt verdeeld: als we jonger zijn, kunnen we, in vergelijking met als we ouder zijn, wegkomen met licht verhoogde bloeddrukwaarden. Een 20-jarige met een bloeddruk van 130/81 mmHg loopt bijvoorbeeld veel minder risico op een beroerte dan een 65-jarige met dezelfde cijfers. Naarmate we ouder worden, worden we dus gevoeliger voor bloeddrukverhogingen. En dat niet alleen, onze systolische bloeddruk neemt inherent toe met de leeftijd, dus we moeten ijveriger zijn met onze levensstijlkeuzes als we ouder worden, omdat onze gezondheid veel gemakkelijker kan verslechteren dan toen we jong waren. Tenslotte is het zo dat vrouwen gemiddeld een lagere bloeddruk hebben dan mannen – mogelijk als gevolg van de grotere hoeveelheid afgescheiden androgenen (b.v. testosteron, dat de bloeddruk verhoogt) bij mannen, en de beschermende aspecten van oestrogeen tegen bloeddrukstijgingen, wat blijkt uit stijgingen van de bloeddruk na de menopauze.

Voor de meeste mensen ligt een gezond bereik voor de bloeddruk over het algemeen tussen 120/80 mm Hg en 91/61 mm Hg. Alles boven of onder deze grenzen wordt beschouwd als verhoogd of laag, en moet op zijn beurt dienovereenkomstig worden aangepakt.

Hoe zit het met chronische ziekten – hoe kunnen deze de bloeddruk beïnvloeden?

Om te beginnen met lage bloeddruk, hier zijn een paar ziekten die letterlijk lage bloeddruk kunnen veroorzaken: ondervoeding, septikemie, anafylaxie, bradycardie (lage hartslag), hartaanval, hartfalen, ziekte van de bijschildklier, ziekte van Addison, diabetes, en hypoglykemie (lage bloedsuikerspiegel). Hoge bloeddruk daarentegen kan worden veroorzaakt door de volgende ziekten: nierziekte, diabetes, slaapapneu, glomerulonefritis, schildklierproblemen, lupus, zwaarlijvigheid en sclerodermie.

Wanneer mag het schommelen? Welke mate van schommeling is OK?

Uw bloeddruk zal dagelijks schommelen: stress, seks, lichaamsbeweging, lachen, eten, opwinding, medicijngebruik, een ziekte, drugs en/of -maar niet alleen, want deze lijst is lang- slapen bijvoorbeeld, zullen uw bloeddruk doen schommelen. Schommelingen zijn het beste wanneer ze ertoe leiden dat uw bloeddruk het grootste deel van de tijd normaal is. Bijvoorbeeld, terwijl oefening acuut de bloeddruk verhoogt, zal het bijdragen tot het chronisch zijn in een normaal bereik. Hetzelfde geldt voor slaap: het maakt uw bloeddruk acuut lager dan normaal, om hem vervolgens chronisch normaal te maken. Dus, voor zover schommelingen bijdragen tot een chronisch normale bloeddruk, dan zijn schommelingen oké. Wanneer zij dat echter niet doen, – bijvoorbeeld wanneer u een ziekte, drugs-gewoonte, slechte slaapgewoonte, en een hoog-stress leven hebt – maar in plaats daarvan bijdragen tot het chronisch verhogen of verlagen van uw bloeddrukniveaus, dan zijn schommelingen niet in orde.

Hoe kunt u de beste metingen krijgen wanneer u thuis uw bloeddruk opneemt?

Segal wordt als volgt geciteerd: “Een paar dingen die u kunt overwegen: zorg ervoor dat de manchetmaat van de thuismonitor u perfect past; vraag uw arts om de nauwkeurigheid van uw thuisapparaat te controleren; neem uw bloeddruk ’s morgens vlak voor het eten en als laatste ’s avonds ongeveer 30 minuten na het eten, omdat u dan het minst gestrest bent en er geen stoffen zijn die de metingen kunnen verstoren; neem geen medicijnen voordat u uw bloeddruk meet; wees zo kalm als u kunt voordat u uw metingen uitvoert.”

Wanneer is het belangrijk om naar een dokter te gaan? Wanneer lopen patiënten risico?

Eén ding is zeker: wanneer uw thuistests gemakkelijk boven of onder het normale bereik liggen, moet u naar uw arts gaan. Ook wanneer u symptomen van vermoeidheid, misselijkheid, duizeligheid, flauwte en slaperigheid ervaart, moet u naar de dokter, omdat dit symptomen zijn van bloeddrukproblemen. In het algemeen geldt dat wanneer uw bloeddruk is verhoogd tot 120-129 systolische mm Hg en minder dan 80 diastolische mm Hg, de kans groter is dat u een hoge bloeddruk ontwikkelt, tenzij u uw levensstijl ten goede verandert om uw bloeddruk weer binnen het normale bereik te brengen. Zodra u echter 130-139 systolisch of 80-89 diastolisch hebt, hebt u hypertensie stadium één en worden veranderingen in uw levensstijl relevanter, aangezien uw risico op een beroerte of hartaanval veel hoger is.

Wat is prehypertensie? Wat kunnen patiënten doen om het risico op hypertensie te minimaliseren?

In getallen uitgedrukt, is prehypertensie alles tussen 120-139 systolische of 80-89 diastolische mm Hg bloeddruk. Segal zou hebben gezegd: “Prehypertensie is geen ziekte zoals hypertensie; het is eerder een waarschuwing dat er ziekte op komst is. Dit is te wijten aan het feit dat mensen met prehypertensie twee keer zoveel kans hebben om een hoge bloeddruk te ontwikkelen dan mensen met normale bloeddrukwaarden.” Voor prehypertensieve personen zijn veranderingen in de levensstijl nodig om ervoor te zorgen dat zij geen hoge bloeddruk krijgen, geen medicatie. Enkele aanbevelingen zijn het eten van een dieet dat voor het grootste deel bestaat uit voedzame, volledige, meestal onbewerkte voedingsmiddelen, ten minste 30 minuten matige lichaamsbeweging per dag (dit kan zo eenvoudig zijn als wandelen), ervoor zorgen dat u een gezonde/schone lichaamssamenstelling behoudt (10-15% lichaamsvet voor mannen en 20-25% lichaamsvet voor vrouwen) door uw gewicht onder controle te houden, uw alcoholgebruik te matigen, de meeste nachten 7-9 uur slaap van hoge kwaliteit te krijgen, recreatief drugsgebruik te vermijden en uw stressniveaus onder controle te houden (ervoor zorgen dat ze laag zijn).

Bekijk de oorspronkelijke stukplaatsing op Today.com