Hoe het boeddhisme in het Westen kwam

De eerste westerse belangstelling voor het boeddhisme kwam van archeologen en geleerden. Het was inderdaad dankzij Britse surveys dat vele belangrijke boeddhistische plaatsen in India werden herontdekt. Een paar westerse pioniers en avonturiers beoefenden serieus het boeddhisme met inheemse leraren in Tibet en andere landen, maar in het algemeen werd het boeddhisme gezien als iets exotisch, en niet beschouwd als een nuttige manier van leven.

Ongetwijfeld de eerste grote ontmoeting tussen boeddhisme en westerse populaire cultuur was toen het zenboeddhisme in de jaren vijftig naar Amerika kwam. De geestige, paradoxale stijl van Rinzai Zen, met koans (meditatieonderwerpen in de vorm van raadsels) zoals “Wat is het geluid van een hand die klapt?” maakte grote indruk op de Beat-generatie. Leraren uit Japan richtten verschillende traditionele meditatiecentra op. Ondanks zijn sterke culturele smaak groeide Zen, waarschijnlijk de bekendste Mahayana-school, gestaag in de VS en andere landen, en bracht zijn eigen westerse leraren voort, die volledig gekwalificeerd waren om de transmissie voort te zetten.

Hoewel het Theravada al in het begin van de 20e eeuw naar het Westen was gekomen, is het vooral populair onder immigranten uit boeddhistische landen. De traditionele afhankelijkheid van monniken en nonnen, die tijdens een dagelijkse aalmoezenronde om voedsel moeten bedelen en onder beperkende omstandigheden moeten leven, maakt het moeilijk om volledig in de westerse samenleving te integreren. De typische leer van het Theravada, zoals de Vier Edele Waarheden, het Achtvoudige Pad, en een nadruk op materiële verzaking als weg naar verlichting, is echter goed vertegenwoordigd in de meeste populaire definities van het boeddhisme.

Tibetaans boeddhisme, met zijn kleurrijke afbeeldingen van boeddhavormen, gebruik van mantra’s, en kenmerkende visuele stijl, is gemakkelijk te herkennen waar het zich ook heeft verspreid. En nadat de bloedige Chinese invasie van Tibet in de jaren 1950 zoveel Tibetanen dwong te vluchten, heeft het zich zeer ver verspreid. Eerst kregen Tibetaanse boeddhistische leraren de vluchtelingenstatus in Noord-India, later bezochten zij Europa, de VS en andere landen. In de laatste decennia van de 20e eeuw werden verschillende Tibetaanse kloosters gesticht in het Westen, en ook het Tibetaans lekenboeddhisme verspreidde zich wijd en zijd.