Jarenlang hebben mensen gedebatteerd over de vraag of het straffen van kinderen werkt, of het hun gedrag corrigeert zonder negatieve gevolgen op de lange termijn. Slaan is zo’n vorm van discipline. Werkt slaan bij kinderen?

Een artikel gepubliceerd in het juli/augustus nummer van de American Psychologist concludeert dat fysieke bestraffing van kinderen (inclusief billenkoek) ineffectief is, en nog belangrijker, het is schadelijk – het leidt tot gedragsproblemen en geestelijke gezondheidsproblemen.1

Laten we beginnen met het bespreken van de betekenis van straf, voordat we de conclusies van het overzicht over het slaan van kinderen bekijken.

Bron: Kiefer-Auktionen/Wikimedia Commons

Straffen

Fysieke straf verwijst naar het gebruik van lichamelijk geweld dat bedoeld is om ongemak of pijn te veroorzaken, waardoor de waarschijnlijkheid van een bepaald gedrag wordt verminderd. Straf omvat slaan met de handen of met een stuk gereedschap (zoals een riem of een stok), maar ook meer algemene soorten gewelddadige acties zoals schoppen, branden, enz.

Een veel voorkomende vorm van fysieke straf voor het veranderen van het gedrag van kinderen is spanking, waarbij met open hand op de billen wordt geslagen (vaak herhaaldelijk).

Spanking is een veel voorkomende vorm van discipline. Een onderzoek uit 2012 onder meer dan 11.000 Amerikaanse gezinnen en hun kleuters toonde aan dat meer dan 80 procent van de moeders hun kinderen slaan. Toen de moeders werd gevraagd of ze hun kinderen hadden geslagen in de week voorafgaand aan het interview, zei bijna 30 procent ja.2

Belief over billenkoek

Waarom geven ouders hun kinderen billenkoek? Misschien omdat ze echt geloven dat billenkoek effectief is, of omdat ze als kind ook billenkoek kregen.

Maar het is aangetoond dat billenkoek samenhangt met storende, delinquente of agressieve daden bij kinderen; deze resulteren op hun beurt vaak in meer billenkoek, wat bijdraagt aan een vicieuze cirkel.2

De overtuiging dat billenkoek effectief is, is niet alleen voorbehouden aan mensen zonder uitgebreide kennis van de psychologie. Zoals de auteurs van het huidige artikel opmerken, bleek uit een enquête uit 2016 onder meer dan 800 leden van de American Psychological Association dat 30 procent niet geloofde dat spanking schadelijk was voor kinderen, en 17 procent beschouwde spanking niet als een problematische manier om een kind te disciplineren. Sterker nog, 14 procent had ouders die hun cliënten waren geadviseerd om af en toe spanking te gebruiken.1

Spanking Experimenten?

Waar is dan het bewijs dat spanking daadwerkelijk schadelijk is? Een van de moeilijkheden om te bewijzen dat billenkoek schadelijk is, is dat, zoals de auteurs van dit artikel opmerken, het uitvoeren van een echt experiment op billenkoek onethisch is.

Een echt experiment op billenkoek zou bijna het onmogelijke en zeker het onethische vereisen: Willekeurige selectie van zwangere moeders, willekeurige toewijzing van de helft van hen aan hun kinderen billenkoek geven en de andere helft niet billenkoek geven (om als controles te dienen), zodat we de effecten (zowel op korte als op lange termijn) van het billenkoek geven van kinderen kunnen bepalen.

Waarom kunnen onderzoekers niet gewoon mensen die hun kinderen al billenkoek geven vergelijken met mensen die dat niet doen? Omdat deze groepen op vele andere manieren kunnen verschillen (afgezien van de vraag of zij hun kinderen slaan). Het kan bijvoorbeeld zijn dat ouders die hun kinderen slaan ook meer kans hebben om kinderen te hebben die gedragsproblemen hebben. Dus als het kind dat vaak wordt geslagen in de toekomst een crimineel wordt, kunnen we niet bepalen of het slaan of de gedragsproblemen de oorzaak waren.

Maar alleen omdat we geen echte experimenten kunnen uitvoeren, betekent dat dan dat minderwaardig bewijs moet worden genegeerd? Waarschijnlijk niet. Geen enkele onderzoeker heeft echte experimenten met sigaretten uitgevoerd (voor zover ik weet), maar hoeveel gerespecteerde wetenschappers of zorgverleners zouden tegenwoordig beweren dat roken onschadelijk is?

Bron: Alexas_Fotos/

Dus wat kunnen we zeggen over de effecten van billenkoek?

In gevallen waarin echte experimenten niet mogelijk of ethisch niet verantwoord zijn, verwijzen onderzoekers vaak naar normen die nu bekend staan als de criteria van Hill. De Engelse epidemioloog Austin Bradford Hill stelde een aantal principes voor die nodig zijn om causaliteit vast te stellen, waarvan er zeven in deze studie zijn gebruikt:

Plausibiliteit van het oorzakelijke verband, consistentie en sterkte van het voorgestelde verband, temporele precedentie (d.w.z, billenkoek moet voorafgaan aan de negatieve uitkomsten), andere experimenten die alternatieve factoren uitsluiten, en een dosis-respons relatie.

Met behulp van deze criteria, beoordeelden Gershoff en collega’s het beschikbare bewijs, en concludeerden uiteindelijk dat de bevindingen wijzen op een oorzakelijk verband tussen billenkoek en negatieve uitkomsten. Bovendien vonden ze geen bewijs waaruit blijkt dat fysieke straf nuttig is voor het verbeteren van gedrag.

De auteurs gingen vervolgens in op een veel voorkomende veronderstelling, namelijk dat straffen effectief en onschadelijk zou kunnen zijn tot een bepaalde drempel. De veronderstelling dat in tegenstelling tot meer regelmatige spanking of het gebruik van ernstige vormen van straf (bijv. schoppen en branden), af en toe spanking effectief zou kunnen zijn. Maar nogmaals, de beschikbare gegevens ondersteunen dit standpunt niet; in plaats daarvan blijkt dat lichamelijke straf en lichamelijk misbruik beide verband houden met dezelfde negatieve uitkomsten, “alleen in verschillende mate. “1

“De boodschap aan ouders, psychologen en beleidsmakers is duidelijk,” stellen de auteurs, eraan toevoegend dat “het tijd is om het debat over lichamelijke straf te beëindigen en een einde te maken aan deze verouderde opvoedingspraktijk.”

Potential takeaways

Veel ouders die hun kinderen straffen, bedoelen het goed, maar zijn zich niet bewust van de ware aard van de schade die ze veroorzaken, en zijn zich bovendien niet bewust van effectievere alternatieven om het gedrag van hun kinderen vorm te geven.

Dus wat zijn enkele van deze effectieve alternatieven? Afhankelijk van de leeftijd van het kind en het gedrag waarop de ouder zich wil richten, kan de ouder:

• grenzen stellen die bij de leeftijd passen.
• Het kind informeren over de gevolgen van het problematische gedrag.
• Privileges afnemen.

Het is belangrijk om consequent te blijven. Door consequent te zijn, leert het kind dezelfde negatieve gevolgen te verwachten, en als gevolg daarvan leert het bepaald gedrag aan te passen.

Het is ook van essentieel belang om te voorzien in de basisbehoeften van uw kind (bv. voedzaam voedsel, veiligheid, sociale behoeften, medische zorg, etc.), terwijl u tegelijkertijd streng en duidelijk bent over de regels die u stelt. En vergeet niet om positief gedrag ook te belonen.

Zie deze en deze link, voor verdere informatie over het disciplineren van kinderen en opvoedingsprogramma’s (met dank aan Dr. Gershoff voor de links).

Bedenk wel dat het slaan van kinderen schadelijk en ineffectief is. Er zijn effectievere en humanere manieren om ongewenst gedrag te veranderen dan door fysiek straffen en slaan. Als u het gevoel hebt dat uw methoden niet werken, kan een beroep op de gezondheidszorg helpen bepalen wat de oorzaak van het probleem is.