Niets bederft een mooie autorit als het bekruipende gevoel van wagenziekte, maar laat je niet gek maken – deze misselijkheid zou eigenlijk een indicatie kunnen zijn dat je hersenen werken zoals het hoort… soort van.

Recent onderzoek heeft uitgewezen dat wagenziekte het gevolg kan zijn van een reactie van je hersenen op een plotselinge vergiftiging.

Nee, de man op de passagiersstoel heeft niet iets in je koffie gedaan – wetenschappers hebben gesuggereerd dat wanneer je in een auto zit, je hersenen tegenstrijdige berichten over je directe omgeving krijgen, vergelijkbaar met wanneer je vergiftigd bent. En we weten allemaal dat overgeven de gemakkelijkste manier is om neurotoxinen of vergiften uit je systeem te spoelen.

Dus wat is hier aan de hand, en waarom zijn onze hersenen zo in de war?

Deskundigen denken dat wagenziekte (of elke vorm van soortgelijke reisziekte) wordt veroorzaakt omdat mensen pas sinds kort reizen in dingen zoals auto’s, bussen en boten, en onze hersenen hebben zich nog niet volledig aangepast.

Ondanks het feit dat we in een bewegende auto, bus of boot reizen, vertelt het merendeel van onze zintuigen ons nog steeds dat ons lichaam stilstaat – en natuurlijk staat je lichaam technisch gezien stil als je op de achterbank van een auto zit.

Tegelijkertijd weten je hersenen ook dat je met een bepaalde snelheid vooruit gaat door de evenwichtssensoren – kleine buisjes met vloeistof – in je binnenoor.

De vloeistof in deze buisjes klotst in het rond, wat aangeeft dat je beweegt, maar in werkelijkheid zit je stil. Je hersenen krijgen een aantal serieus gemengde berichten.

Het is de taak van de thalamus om deze informatie samen te voegen en erachter te komen wat er echt aan de hand is, maar het komt vaak tot de conclusie dat vergiften de schuld zijn, dat is de reden waarom je soms aan de kant van de weg moet stoppen om te kotsen.

“Zodra de hersenen in de war raken door zoiets, zegt het, oh, ik weet niet wat ik moet doen, dus wees maar gewoon ziek, voor het geval dat,” legt neurowetenschapper Dean Burnett van de Cardiff University in het Verenigd Koninkrijk uit aan Melissa Dahl bij Science of Us. “En als gevolg daarvan krijgen we bewegingsziekte omdat de hersenen zich constant zorgen maken dat ze worden vergiftigd.”

Uit het raam staren kan eigenlijk helpen, omdat het de hersenen geruststelt dat je in feite in beweging bent en dat alles goed is. Het lezen van een boek of een kaart maakt het vaak erger, omdat het de hersenen ervan overtuigt dat je echt stilstaat en niet door de ruimte raast.

De bestuurder zijn helpt ook, omdat er veel meer visueel bewijs beschikbaar is voor de hersenen dat je echt in beweging bent, en als een extra bonus, ben jij degene die de beweging controleert. Met andere woorden, u wordt waarschijnlijk niet vergiftigd.

Waar wetenschappers niet zeker over zijn, is waarom het sommigen van ons treft en anderen niet, of waarom sommige mensen ‘uitgroeien’ van wagenziekte. Het is mogelijk gewoon het geluk van de evolutionaire loting.

Een studie uit 2013 wees uit dat mensen met meer ‘body sway’ – mensen wier lichaam van nature vaker beweegt, zelfs als het stilstaat – meer kans hadden om zeeziek te worden. Het zou kunnen dat gevoelige mensen gewoon anders bewegen in het algemeen, concludeerde de studie.

Ondertussen blijven onderzoekers zoeken naar een remedie voor de kwaal die het begin van menig familievakantie heeft bedorven. Op basis van wat we tot nu toe weten, kan het luisteren naar je favoriete muziek een deel van de tijd helpen, net als het eten van een lichte maaltijd met veel eiwitten voor de reis (het helpt blijkbaar om je maag te kalmeren).

Aan de chauffeur vragen om aan de kant te gaan zodat je kunt overgeven is nooit leuk – maar nu kun je tenminste iets van de wetenschap achter je wagenziekte verklaren.