Vegetarisme is de laatste jaren steeds populairder geworden. Maar waarom maken zoveel mensen de overstap en mijden ze hamburgers, kip en varkensvlees? Als je een vegetariër die al lang vegetariër is zou vragen waarom hij of zij voor deze levensstijl heeft gekozen, dan zouden de meest voorkomende antwoorden te maken hebben met de zorg voor het milieu en de klimaatverandering, de rechten van dieren, of gewoon met de zorg voor de eigen gezondheid.

Hoe zit het echter met niet-vegetariërs? Onderzoekers van de University of California, Davis gingen op zoek naar wat de meeste vleeseters beweegt om het vleesmes neer te leggen. Enigszins verrassend vonden ze dat individuele gezondheid veruit de belangrijkste motivator is voor mensen om een vegetarische levensstijl uit te proberen.

Er is de afgelopen tien jaar een stereotype ontstaan dat vegetariërs en veganisten bijzonder veroordelend zouden zijn over vleeseters, maar deze bevindingen bevestigen dat beeld niet. Redenen die te maken hebben met dierenrechten of het milieu kwamen lang niet zo vaak voor bij de ondervraagde deelnemers aan het onderzoek.

In totaal werden voor dit onderzoek 8000 mensen ondervraagd, zowel in de Verenigde Staten als in Nederland. Verschillende leeftijdsgroepen en etniciteiten waren ook vertegenwoordigd.

Natuurlijk zouden deze resultaten niet helemaal schokkend moeten zijn. Er zijn tal van recente studies die vleesconsumptie, met name rood vlees, hebben gekoppeld aan een verhoogd risico op veel gezondheidsproblemen. Vooral cardiovasculaire problemen, zoals een aanleg voor een hartaanval of beroerte, worden in verband gebracht met het eten van vlees.

De meeste mensen schakelen dus over op vegetarisme voor hun gezondheid. Oké, maar wat houdt mensen aan deze diëten? Hier begint de studie een paradox te worden.

Terwijl meer mensen vegetariër proberen te zijn voor hun gezondheid, zijn degenen die gemotiveerd zijn door ethische redenen (dieren, klimaatverandering) geneigd zich veel meer te committeren aan een vegetarisch dieet.

“De meest voorkomende reden waarom mensen zeggen dat ze vegetariër willen worden, heeft te maken met hun gezondheid… Maar mensen die voornamelijk gedreven worden door gezondheidsmotieven, zullen misschien het minst reageren op vegetarische pleidooien, in het algemeen,” zegt Christopher J. Hopwood, professor in de psychologie, in een persbericht van de universiteit.

Professor Hopwood vraagt zich verder af wat deze bevindingen betekenen voor vegetarische voorvechtersgroepen en reclamecampagnes. Moeten zij de nadruk leggen op de gezondheidsvoordelen van het vermijden van vlees, of zich meer richten op het goede voor de planeet en de dieren? Een gezondheidsgerichte campagne kan meer mensen aanmoedigen om vegetarisme te proberen, maar een berichtgeving die zich richt op de ethiek van de beweging zal waarschijnlijk resulteren in meer levenslange vegetariërs.

De auteurs van de studie suggereren een combinatie van campagnes die zich richten op verschillende overtuigingen bij verschillende mensen. Uit de enquêtes bleek ook dat de meeste mensen die gezondheid als hun voornaamste reden noemden, het vegetarisch worden zagen als een manier om een conventioneel aantrekkelijker lichaam te krijgen. Daarentegen waren de mensen die vegetarisch waren geworden vanwege hun overtuiging, artistieker, stonden ze open voor nieuwe ervaringen, waren ze nieuwsgierig en deden ze vrijwilligerswerk voor doelen die hen na aan het hart lagen. Met deze bevindingen in het achterhoofd zullen vegetarische voorstanders misschien de gezondheidsvoordelen bij sportscholen willen promoten, terwijl ze de ethische voordelen van vegetarisme bij concerten of musea benadrukken.

Hetzelfde idee kan ook worden toegepast op online bewustwordingsmaatregelen; fitnessberichten voor mensen die interesse toonden in lichaamsbeweging en op ethiek gebaseerde campagnes voor mensen die interesse toonden in kunst, het stoppen van klimaatverandering, enz.

Deze bevindingen tonen aan dat het nooit een goed idee is om een hele groep mensen over één kam te scheren en aan te nemen dat ze allemaal hetzelfde denken. Het is duidelijk dat vegetariërs verschillen in hun persoonlijke overtuigingen en redenen om vlees te vermijden.

Het volledige onderzoek is hier te vinden, gepubliceerd in PLOS ONE.