Als je op het internet in een willekeurige commentsectie met opruiende discussies hebt gezeten, is de kans aanzienlijk dat je pad zich op een bepaald moment heeft gekruist met een bepaalde strip, van de vaak intelligente, altijd pretentieuze, slecht getekende XKCD webcomic. Dit juweeltje:

Jij bent misschien een van degenen die vragen: “Nou, wat is daar mis mee?” Als dat zo is, is dit korte artikel misschien iets voor jou. Ik zal proberen uit te leggen waarom ik deze strip onnozel vind en hoe het mensen die het als argument en reactie gebruiken onwetend doet lijken.

Eerste vierkant claimt een bijzonder kleine definitie van vrije meningsuiting, dit is de plaats waar de rest van de strip uit volgt en het is al verdacht. Een definitie die volgens de meeste woordenboeken fout zou zijn, en op zichzelf onbruikbaar. Laten we eens kijken wat Merriam-Webster erover te zeggen heeft:

Definitie van vrijheid van meningsuiting
: het wettelijk recht om vrijelijk zijn mening te uiten
Wetwoordenboek
Vrijheid van meningsuiting
: het recht om informatie, ideeën en meningen te uiten vrij van overheidsbeperkingen op basis van inhoud en slechts onderworpen aan redelijke beperkingen (zoals de macht van de overheid om een duidelijk en aanwezig gevaar te voorkomen) in het bijzonder zoals gewaarborgd door de Eerste en Veertiende Amendementen op de U.S. Constitution – zie ook vrije meningsuiting – vergelijk censuur, beperking vooraf

bron: https://www.merriam-webster.com/dictionary/freedom%20of%20speech

Vooreerst valt op hoe “beperking door de overheid” verandert in “de overheid kan je niet arresteren”. We kunnen aannemen dat dit slechts een dramatische overdrijving is ten behoeve van de komedie, enige artistieke vrijheid om een punchline te leveren, maar dat maakt de definitie nog niet correct.

Op grond van de XKCD-definitie zou de overheid je problematische meningsuiting op verschillende manieren kunnen beperken en toch niet je rechten schenden, en dat is fout.

Er zijn maar weinig gevallen waarin deze strip echt zin zou hebben: Als antwoord op iemand die vindt dat een bepaalde partij, bijvoorbeeld een particuliere ondernemer, zich moet gedragen als de overheid en niet zomaar mensen van zijn terrein moet kunnen weren. Er zijn echter veel momenten waarop deze strip als antwoord wordt gebruikt wanneer men het heeft over door de overheid gefinancierde organisaties. Andere keren worden argumenten als die van de strip gebruikt als het over censuur gaat.

Definitie van censuur
1a : de instelling, het systeem of de praktijk van het censureren Zij zijn tegen censuur door de overheid.
1b : de handelingen of praktijken van censoren; in het bijzonder : repressief uitgeoefende censuur censuur die … een zeer beperkte verspreiding van feiten heeft toegelaten – Philip Wylie
2: het ambt, de macht of de ambtstermijn van een Romeinse censor
3: uitsluiting uit het bewustzijn door de psychische censor

bron: https://www.merriam-webster.com/dictionary/censorship

Hoewel er in de voorbeelden nog sterk de nadruk wordt gelegd op overheidscensuur, hoeft er voor inbreuken op de vrijheid van meningsuiting niet noodzakelijkerwijs overheidsingrijpen te zijn. Een bedrijf met te veel macht, een groep die machtig genoeg is om zich op te dringen, of ze nu gelijk hebben of niet, of gewoon bedreigingen en intimidatie zijn genoeg om censuur uit te oefenen. Sommige van deze praktijken zijn misschien niet illegaal, maar dat maakt ze nog geen niet-censuur. Als mensen het over censuur hebben, gaan ze soms over tot “het eerste amendement dekt dat niet”, alsof dat het onderwerp van het gesprek was, of alsof iemand impliceerde dat alle censuur illegaal is.

Laten we hier mee beginnen: Pesterijen, intimidatie en geweld zijn geen goede “gevolgen”, en zijn waarschijnlijk meestal zelfs illegaal.

Kritiek (bijvoorbeeld het publiekelijk uitleggen van de fouten van een of andere spreker, een of ander artikel, een of ander product, enzovoort) en gevolgen (ontslagen worden vanwege aantijgingen over je karakter dankzij de dingen die je hebt gezegd) zijn volkomen legaal, maar mensen die zich bezighouden met “kritiek en gevolgen” worden evenmin beschermd door het eerste amendement.

Het is niet zo dat kritiek het einde van de zaak is. Als je een feministische tirade houdt waarin je de schadelijke stereotypen van het patriarchaat in een of ander amusementsartikel aan de kaak stelt, zijn jij en je beweringen aan kritiek onderhevig. In principe is er geen recht op “het laatste woord”. En uw critici kunnen verder worden bekritiseerd, en degenen die hen bekritiseerden ook… enzovoort.

Wanneer u iemand ontslaat die iets “problematisch” heeft gezegd (a.k.a. een obstakel voor uw ideologische doelstellingen), is het volkomen redelijk dat u en uw bedrijf, publicatie, groep ook worden ontslagen (een boycot om u uit te hongeren, mensen die contact opnemen met uw adverteerders, enzovoort).

Beiden zouden daden van censuur zijn, een etiket dat je misschien niet in de eerste plaats wilt, omdat je weet dat censuur consequenties heeft, probeer niet degene te zijn die ermee begint.

American Civil Liberties Union spreekt op een verhelderende manier over deze zaak:

“wanneer privé-personen of groepen boycots organiseren tegen winkels die tijdschriften verkopen die zij afkeuren, worden hun acties beschermd door het Eerste Amendement, hoewel ze in het extreme geval gevaarlijk kunnen worden. Particuliere pressiegroepen, niet de regering, kondigden de beruchte zwarte lijsten van Hollywood af en handhaafden deze tijdens de McCarthy-periode. Maar deze particuliere censuurcampagnes kunnen het best worden tegengegaan door groepen en individuen die zich uitspreken en organiseren ter verdediging van de bedreigde meningsuiting.” (cursivering van mij)

bron: https://www.aclu.org/other/what-censorship

Deze strip, komt vaak als tegengeluid tegen mensen die klagen over censuur. Het wordt gebruikt met de bedoeling hen af te schilderen als gekken, waarbij het argument dat mensen klagen verkeerd wordt weergegeven alsof ze het over de overheid hebben.

Dit is waar, geen van deze dingen valt onder vrije meningsuiting, althans niet wettelijk. Maar wat gebeurt er als je wordt geboycot omdat iemand je heeft belasterd? Of, hoe zit het als iemand zijn eigen macht op een internetgemeenschap misbruikt om je op basis van valse beweringen eruit te gooien en je reputatie te bezoedelen?

Inderdaad, als je wordt onderbroken, geboycot, als je show wordt afgelast, betekent dat niet dat de staat je heeft gestraft voor je meningsuiting. Maar is dat niet iets om over te klagen? De mensen die deze strip als antwoord gebruiken, doen alsof sommige mensen je kunnen straffen voor je gedachten en dat je geen woord mag zeggen. Ze geven opzettelijk een verkeerde voorstelling van uw woorden, terwijl u alleen maar in natura reageert. Het is niet mysterieus dat degenen die hun toevlucht zouden nemen tot censuur vrezen dat hun argumenten niet bestand zijn tegen kritiek, waardoor hun autoriteit binnen hun gemeenschap zou worden ondermijnd.

En dat kan waar zijn. Maar wat gebeurt er als niet iedereen denkt dat je een klootzak bent. Moeten die mensen ook aan deze intellectuele zuivering worden onderworpen?
Wat gebeurt er als er meer mensen zijn die denken dat je geen klootzak bent dan mensen die dat wel denken?
Wat gebeurt er als de mensen die een evenement organiseren, niet vinden dat je eruit gegooid moet worden? Moeten zij ook gestraft worden?

De bedoeling van dit artikel is niet om te zeggen dat XKCD slecht is, of dat de strip op zichzelf niet zou mogen bestaan. Dit artikel is eerder bedoeld voor mensen die deze strip graag gebruiken als reactiebeeld, als weerwoord, als tegenwicht tegen beweringen van censuur. Ik kan me voorstellen dat sommige mensen graag een gemakkelijk argument hebben dat ze kunnen kopiëren en meteen denken dat ze gelijk hebben, dat de censuur die ZIJ steunen juist is. En wel, misschien hebben ze gelijk, en die strip heeft het juiste niveau van snark om woedend te zijn, en het juiste niveau van verkeerde voorstelling, genoeg om gesprekken te doen ontsporen waar de censuurders eindelijk zouden kunnen worden geïdentificeerd voor wat ze zijn.

Ik weet dat dit in dovemansoren zal vallen, ik weet dat je nu blind zult zijn, maar toch voel ik het als mijn plicht om je dit uit te leggen, nogmaals, zoals verschillende anderen waarschijnlijk al keer op keer hebben gedaan.

Op een dag zal iemand het zwijgen opleggen , en je zult klagen. U zult het niet leuk vinden. Je zult denken dat het oneerlijk is. Je zult denken dat de beschuldigingen die worden geuit ongerijmd zijn. Je zult denken dat er ruimte is om te discussiëren over de geldigheid van .

Al je oproepen zullen verkeerd worden weergegeven. Je zult een letterlijke nazi zijn, een giftig individu, een problematische acteur. Iemand zal zeggen dat je een treiteraar bent, of dat het gewoon niet gaat om wat JIJ denkt.

Op dat moment zul jij degene zijn die de deur wordt gewezen. Je wordt geminacht en mag niet klagen. Soms zelfs onder druk gezet om te zeggen dat het je spijt. De normalisering van het pestgedrag dat je nu steunt, zal je toekomstige censuur vergemakkelijken.

edit: enkele grammaticacorrecties.