Overal in Amerika, van Florida tot Colorado en weer terug, gebruiken de steeds meer gemilitariseerde lokale politiekorpsen van het land een geheimzinnige technologie om mobiele telefoongegevens uit hele buurten op te zuigen – inclusief van mensen in hun eigen huis – bijna altijd zonder een bevelschrift. Deze week bleek uit tal van onderzoeken van grote nieuwsagentschappen dat de Amerikaanse regering nu ongelooflijke maatregelen neemt om ervoor te zorgen dat u er nooit achter komt. Maar een baanbrekende rechterlijke uitspraak voor privacy zou de politie binnenkort kunnen dwingen om te stoppen, zelfs als de regering-Obama vecht om haar nieuwste instrument voor massasurveillance geheim te houden.

Zogenaamde International Mobile Subscriber Identity (IMSI) catchers – vaker genoemd hun populaire merknaam, “Stingray” – zijn al lang het gesprek van de burgerlijke vrijheden menigte, vanwege de ongedifferentieerde en invasieve manier waarop deze zwervende apparaten surveillance uitvoeren. In wezen fungeren Stingrays als nepmasten voor mobiele telefoons (meestal gemonteerd in een mobiele politietruck) die de politie naar een bepaald gebied kan richten en elke telefoon in dat gebied kan dwingen om verbinding te maken. Dus zelfs als je niet belt, kan de politie achterhalen wie je hebt gebeld, hoe lang, en waar je precies bent. Zoals Nathan Freed Wessler van de ACLU donderdag verklaarde: “In een zaak in Florida verklaarde een politieagent voor de rechtbank dat hij ‘letterlijk voor elke deur en raam stond’ met zijn stingray om de telefoons in een groot appartementencomplex te volgen.”

Toch zijn deze massasurveillance-apparaten grotendeels buiten het publieke oog gebleven, dankzij de federale overheid en de lokale politie die weigeren bekend te maken dat ze ze überhaupt gebruiken – soms, schokkend, zelfs aan rechters. Zoals de Associated Press deze week meldde, heeft de regering Obama de lokale politie verteld om informatie over Stingrays geheim te houden voor leden van de nieuwsmedia, zelfs wanneer het lijkt alsof de lokale wetgeving inzake openbare documenten de openbaarmaking ervan verplicht zou stellen. De AP merkte het volgende op:

Federale betrokkenheid bij lokale open records-procedures is ongebruikelijk. Het komt op een moment dat president Barack Obama heeft gezegd dat hij een debat over overheidstoezicht toejuicht en heeft opgeroepen tot meer transparantie over spionage in de nasleep van onthullingen over geheime federale toezichtprogramma’s.

Sommige tactieken van de overheid om Stingray voor journalisten en het publiek te verbergen, zijn ronduit verontrustend geweest. Nadat de ACLU een verzoek om informatie over Stingrays had ingediend, vertelde de plaatselijke politie aanvankelijk dat ze de documenten inderdaad had en dat ze naar het bureau kon komen om ze in te zien. Maar net voordat een vertegenwoordiger van de ACLU zou arriveren, namen US Marshals de documenten in beslag en verstopten ze op een andere locatie, in wat Wessler omschrijft als “een flagrante schending van de wetten op openbaarheid van bestuur”.

De federale regering heeft in het hele land diverse andere tactieken gebruikt om openbaarmaking van soortgelijke informatie te voorkomen.

USA Today heeft ook een omvangrijk landelijk onderzoek gepubliceerd over het Stingray-probleem, evenals over wat bekend staat als “cellphone tower dumps”. Wanneer politiebureaus geen Stingrays tot hun beschikking hebben, kunnen ze naar aanbieders van mobiele telefonie gaan om de locatiegegevens te krijgen van iedereen die verbinding heeft gemaakt met een specifieke zendmast (waartoe onvermijdelijk duizenden onschuldige mensen behoren). John Kelly van de krant meldde dat in één geval in Colorado blijkt dat de politie door het dumpen van mobiele-telefoonmasten “‘mobiele telefoonnummers, inclusief de datum, tijd en duur van alle gesprekken,’ evenals nummers en locatiegegevens voor alle telefoons die verbinding maakten met de doorzochte masten, of er nu werd gebeld of niet.”

Het is al eng genoeg om te denken dat de NSA zoveel informatie verzamelt, maar deze massale locatie- en metadatatatracking op lokaal niveau staat misschien allemaal op het punt te veranderen. Deze week heeft de ACLU een historische overwinning behaald in het 11e Circuit Court of Appeals (dat Florida, Alabama en Georgia bedient), dat oordeelde dat de politie een bevelschrift van een rechter nodig heeft voordat zij de locatiegegevens die via een zendmast zijn verkregen uit je mobiele telefoon mag halen. Deze uitspraak is van toepassing ongeacht of de politie achter één persoon, de hele zendmast of, naar men mag aannemen, Stingrays aangaat. (De zaak werd ook bepleit door de eerder genoemde Wessler, die duidelijk de meest waardevolle speler op het gebied van burgerlijke vrijheden van deze maand is.)

Deze zaak heeft enorme implicaties, en niet alleen voor de Stingrays die in het geheim in Florida worden gebruikt. Het garandeert vrijwel dat het Amerikaanse hooggerechtshof binnenkort de grotere kwestie van de locatie van mobiele telefoons in een of andere vorm zal moeten aanpakken – en of de politie in het hele land eindelijk moet beginnen een bevelschrift te krijgen om uit te zoeken waar je precieze locatie dagen of weken achter elkaar is. Maar zoals Stanford-rechtsprofessor Jennifer Granick vrijdag schreef, zou het ook een impact kunnen hebben op het bespioneren van de NSA, dat berust op de theorie dat het lukraak verzamelen van metadata eerlijk spel is totdat een rechtbank anders zegt.

Je vraagt je misschien af: hoe, precies, krijgen de lokale agenten hun handen op dergelijke geavanceerde militaire technologie? Nou, de FBI geeft de technologie in veel gevallen gratis weg. Wanneer de Amerikaanse regering de politieagentschappen niet hun eigen Stingrays leent, geven het ministerie van Defensie en Homeland Security federale subsidies aan agenten, waardoor afdelingen de uitrusting voor $ 400.000 per keer kunnen kopen van defensieaannemers zoals Harris Corporation, die het merk Stingray maakt.

Daarover gesproken, Matt Apuzzo van de New York Times schreef deze week nog een essentieel, over het hoofd gezien verhaal over alle andere gratis militaire uitrusting – zoals machinegeweren, gepantserde voertuigen en vliegtuigen – die de politie ontvangt van het Pentagon. Een voorbeeld uit zijn verhaal over de militarisering van wat vroeger routinematige politieactiviteiten waren, komt ook uit Florida: “In Florida voerden agenten in SWAT-uitrusting en met getrokken wapens in 2010 invallen uit bij kapperszaken die meestal alleen leidden tot beschuldigingen van ‘kappers zonder vergunning’.”

Net als de Stingrays, en daarvoor het telefoondregnet van de NSA, is de militarisering van Amerika’s lokale politie een fenomeen dat nu pas wijdverbreide aandacht krijgt. Zoals journalist Radley Balko, die twee jaar geleden een baanbrekend boek over het onderwerp schreef, deze week zei, zou de regering-Obama deze tactieken gemakkelijk kunnen beperken tot “gevallen van legitieme nationale veiligheid” – maar heeft er duidelijk voor gekozen om dat niet te doen.

Hoe vaak president Obama ook praat over hoe hij “een gezond scepticisme ten aanzien van onze surveillanceprogramma’s heeft gehandhaafd”, het lijkt erop dat de meest transparante regering in de Amerikaanse geschiedenis™ veel meer geïnteresseerd blijft in het handhaven van een gezonde, topgeheime surveillancestaat.

{{/ticker}}

{{heading}}

{{#paragraphs}}

{{.}}

{{/paragrafen}{highlightedText}}

• Delen op Facebook
• Delen op Twitter
• Delen via E-mail
• Delen op LinkedIn
• Delen op Pinterest
• Delen op WhatsApp
• Delen op Messenger