Wat is cyanide?

Cyanide is een snelwerkende, potentieel dodelijke chemische stof.

“Cyanide” kan een van de verschillende verbindingen zijn die de chemische groep CN bevatten: één koolstofatoom (C) en één stikstofatoom (N). Omdat het organisch is, reageert het gemakkelijk met levende organismen.

Cyanide verbindt zich gemakkelijk met vele metalen – waardoor het nuttig is bij het scheiden van metalen zoals goud uit hun erts.

Hoe wordt cyanide in de mijnbouw gebruikt?

Een natriumcyanide-oplossing wordt gewoonlijk gebruikt om goud uit erts te logen. Er zijn twee soorten logen:

• Heap leaching: In de open lucht wordt een cyanideoplossing over enorme hopen fijngestampt erts gespoten, die op reusachtige opvangkussens liggen. Het cyanide lost het goud uit het erts op in de oplossing terwijl deze door de hoop sijpelt. Het platform vangt de nu met metaal geïmpregneerde oplossing op, die van goud wordt ontdaan en opnieuw op de hoop wordt gespoten totdat het erts is uitgeput.

• Uitlogen in vaten (of tanks): Het erts wordt in grote tanks gemengd met de cyanideoplossing. Hoewel de kans op lekken kleiner is omdat het uitloogproces beter wordt beheerst, wordt het resulterende afval, bekend als residuen, opgeslagen achter grote dammen (residubeheffingen) die catastrofaal kunnen en zullen falen.

De efficiëntie van cyanide maakt mijnbouw verspilling

Omdat het logen met cyanide zeer efficiënt is, maakt het winstgevende mijnbouw van veel lagere ertsgehaltes mogelijk.

Om laagwaardig erts te winnen, moet veel meer erts worden gewonnen en verwerkt om dezelfde hoeveelheid goud te krijgen. Gedeeltelijk dankzij cyanide zijn moderne mijnen

• veel groter dan voordat cyanide werd gebruikt;
• vormen enorme open groeven; en
• produceren enorme hoeveelheden afval.

Meer dan 20 ton mijnafval wordt gegenereerd om genoeg goud voor een typische ring te produceren.

Wat zijn de gevaren van het gebruik van cyanide?

Cyanide is zeer giftig, en kan leiden tot aanzienlijke milieueffecten en risico’s voor de volksgezondheid als het vrijkomt in het milieu. Het vrijkomen van cyanide heeft geleid tot grote vissterfte, verontreiniging van drinkwatervoorraden en schade aan landbouwgronden. Bijvoorbeeld:

• Mexico, 2014: 500.000 liter cyanideoplossing gemorst uit een opvangbekken in de Proyecto Magistral-mijn, na zware regenval.
• Kirgizië, Kumtor Goudmijn, 1998: Een vrachtwagen met 2 ton natriumcyanide stortte in de Barskoon-rivier, waardoor meer dan 2.000 mensen medische verzorging zochten.
• Roemenië, Aural Gold, 2000: Een residudam scheurde, waardoor 3,5 miljoen kubieke meter met cyanide verontreinigd afval in de rivieren Tisza en Donau terechtkwam, vissen werden gedood en watervoorraden tot 250 mijl stroomafwaarts in Hongarije en Joegoslavië werden vergiftigd.
• Verenigde Staten, Zortman-Landusky Mine, Montana, 1982: 52.000 liter cyanideoplossing vergiftigde de aquifer die vers drinkwater levert voor de stad Zortman. Het ongeluk werd ontdekt toen een werknemer van de mijn thuis de geur van cyanide in zijn leidingwater opmerkte.

Morsingen van cyanide kunnen in het milieu blijven bestaan

De industrie beweert dat cyanide relatief veilig is omdat het – zelfs als het weglekt – snel in het oppervlaktewater wordt afgebroken.

Maar de verbindingen waarin cyanide wordt afgebroken, kunnen schadelijk zijn.

Morsingen van cyanide in het grondwater kunnen lang aanhouden en de drinkwatervoerende lagen verontreinigen. Met cyanide verontreinigd grondwater kan ook hydrologisch verbonden naburige stromen verontreinigen.

Bij de Beal Mountain Mine in Montana, die in 1998 werd gesloten, sijpelde bijvoorbeeld cyanide in het grondwater dat naburige forelbeken voedt, wat resulteerde in cyanideovertredingen in die stromen lang nadat de mijn was gesloten.