Nooit eerder is ongelijkheid duidelijker geweest dan tijdens de COVID-19 pandemie. Sommige “essentiële” moeten blijven werken in risicovolle situaties, terwijl professionals op afstand hun werk veilig thuis kunnen doen.

Velen hebben steun gekregen van de overheid, maar te velen zijn met verlof of werkloos, alleen gelaten om te navigeren door imploderende economieën op slinkende besparingen. Tot de meest kwetsbare groepen behoren sekswerkers.

Tegenwoordige zijn er ten minste 40 miljoen sekswerkers in de wereld, waarbij de totale seksindustrie naar schatting 186 miljard dollar per jaar opbrengt, volgens de zwarte-marktonderzoeksorganisatie Havocscope.

In veel gevallen hebben wettelijke beperkingen het sekswerkers – die al een hoog risico lopen om COVID-19 op te lopen – moeilijk gemaakt om overheidssteun te claimen, ook al heeft de pandemie hun inkomen beïnvloed.

In samenwerking met het Centrum voor Journalistiek en Mediastudies van de Universiteit van Hong Kong, onderzoekt Ariana de impact van COVID-19 op sekswerkers in de hele regio Azië-Stille Oceaan, van Japan tot Nieuw-Zeeland, de Filippijnen tot Myanmar.

Collectief vertellen deze momentopnamen een complex verhaal van hoe deze vaak gemarginaliseerde groepen overleven tijdens de pandemie, die de economieën fundamenteel heeft geherstructureerd, de regelgeving heeft veranderd en de middelen van bestaan heeft omgegooid.

Japan: Werken in het geheim

Zodra mensen niet meer naar bars, salons en uitgaansgelegenheden kwamen, zagen sekswerkers in Japan hun inkomsten sterk dalen, vertelt Hannah*, een 25-jarige sekswerker uit Tokio. “Velen van ons konden 90 procent van ons inkomen verliezen,” zei ze in een interview in april.

Als lid van Sex Work and Sexual Health (SWASH), de meest actieve belangenorganisatie voor de rechten van sekswerkers in Japan, voegt Hannah eraan toe dat veel van haar collega’s niet genoeg spaargeld hebben om de pandemie te doorstaan. Bovendien hebben de meesten geen ziektekostenverzekering of werkloosheidsuitkering.

In een poging om degenen te helpen die zijn getroffen door het nieuwe coronavirus, lanceerde de Japanse regering een stimuleringspakket van 108 biljoen Japanse yen (ongeveer HK $ 7 biljoen), waarbij 12 biljoen Japanse yen werd uitgetrokken voor subsidies voor levensonderhoud. Maar de regeling sloot aanvankelijk degenen in de seks- en hostessindustrie uit, omdat plaatselijke ambtenaren zich zorgen maakten dat de subsidie ten goede zou kunnen komen aan de “yakuza”, of Japanse misdaadsyndicaten.

Maar volgens professor Kaoru Aoyama, een socioloog van de universiteit van Kobe in de prefectuur Hyogo, “is de betrokkenheid van de yakuza de laatste 20 jaar of zo niet meer op de voorgrond getreden.” “Veel van hen worden gerund door gewone mensen of op zijn minst gewone bedrijven.”

In Japan genereert sekswerk als industrie naar schatting 24 miljard dollar (ongeveer HK$186 miljard) per jaar, volgens Havocscope. Het is big business, maar de Prostitutie Preventie Wet van het land criminaliseerde sekswerk nog steeds.

Na een verhitte strijd op Twitter stuurde SWASH een open brief aan de regering, waarin ze vroeg om alle vormen van werkgelegenheid op te nemen in het subsidieprogramma. SWASH schreef:

“We hopen dat mensen in de seksindustrie, samen met hun kinderen, gelijk behandeld kunnen worden als andere arbeiders en hun kinderen, dat hun rechten om te leven gelijk beschermd kunnen worden. Het al dan niet verlenen van steun aan de persoon moet worden beoordeeld aan de hand van de moeilijkheden die de persoon ondervindt, in plaats van aan de hand van de vraag of de persoon al dan niet in de seksindustrie werkt.”

De regering heeft haar richtlijn herzien om sekswerkers in twee grote regelingen op te nemen.

Toch gelooft Hannah dat het niet genoeg is. “Het was een mentaal en politiek belangrijke overwinning,” zegt ze. “Maar er is nog steeds zo veel papierwerk dat men moet doorlopen om de subsidie te krijgen, wat voor veel mensen niet gemakkelijk is.”

Er zijn ook andere beperkingen. Volgens Hannah kunnen alleen sekswerkers die schoolgaande kinderen hebben deze financiële hulp aanvragen. Veel sekswerkers in Japan hebben echter geen kinderen. In feite zijn velen zelf student of jongleren met meerdere banen om de eindjes aan elkaar te knopen.

Mia*, 26, een sekswerker die in Osaka woont, is zo’n studente. Mia leeft van haar inkomen om haar studieschuld af te betalen en zei in april dat ze nog steeds twee of drie keer per week klanten ontmoette, ondanks de risico’s op besmetting. Door het alomtegenwoordige sociale stigma is ze meer bezorgd om haar beroep geheim te houden dan om COVID-19 op te lopen.

“Als jij of je klanten besmet zouden raken, zouden de gezondheidsautoriteiten toch moeten weten hoe je het opgelopen hebt?”, vraagt ze zich af. “Ik ben erg bezorgd omdat ik niet wil dat mijn familie en mijn school het weten.” – Chloe Feng

Myanmar: hiv-behandeling opgeschort

Myanmar telt ongeveer 66.000 sekswerkers onder zijn bevolking van ongeveer 54 miljoen. Van deze sekswerkers is ongeveer 8 procent seropositief.

Toen Myanmar eind maart een uitbraak van COVID-19 beleefde, werd antiretrovirale therapie (ART), een van de belangrijkste interventies voor mensen met hiv/aids, in verschillende afgesloten regio’s moeilijker toegankelijk. Vanwege onvoldoende medische middelen gaven sommige ziekenhuizen voorrang aan COVID-19-behandeling, waardoor andere therapieën werden uitgesteld.

“De seksuele en reproductieve gezondheid van sekswerkers is in gevaar, vanwege de pandemie,” zegt Kay Thi Win, de oprichter van de grote sekswerkersrechtengroep Aye Myanmar Association (AMA).

In Myanmar is het illegaal om een sekswerker te zijn. Door de Wet op de Onderdrukking van Prostitutie, die in 1949 werd ingesteld, hebben sekswerkers geen toegang tot overheidsmiddelen, en velen van hen zoeken nog steeds klanten op straat. Volgens Win onderhoudt 70 procent van de sekswerkers hun gezin financieel.

Het gebrek aan bescherming van sekswerkers heeft tot andere problemen geleid. Meer dan 54 procent van de vrouwelijke sekswerkers en meer dan 34 procent van de transgender sekswerkers in Myanmar heeft te maken gehad met geweld van klanten, volgens een onderzoek uit 2017 door AMA en Asia Pacific Network of Service Workers.

COVID-19 heeft de situatie alleen maar verergerd. “Omdat er tegenwoordig minder mensen op straat zijn, kan gendergerelateerd geweld veel makkelijker plaatsvinden”, zegt Win – Yang Ziyu

Thailand: Uitgesloten van hulp

De regering van Thailand heeft eind maart de noodtoestand afgekondigd om de pandemie in te dammen, die nu relatief onder controle is. Op het hoogtepunt van de uitbraak sloot de maatregel echter uitgaansgelegenheden en bordelen, waardoor veel sekswerkers op straat werden gedwongen.

Service Workers in Groups Foundation (SWING), een Thaise organisatie die de gezondheid en de mensenrechten van sekswerkers beschermt, kwam in actie door diezelfde maand maaltijden uit te delen aan straatsekswerkers in Bangkok. Helaas arresteerde en beboette de politie de werkers op de tweede dag van hun hulpinspanningen.

“We moesten vechten met al deze autoriteiten om deze werkers wat hulp te geven,” zegt Chalidaporn Songsamphan, voorzitter van SWING.

In Thailand zijn veel sekswerkers kostwinners die werken om hun gezin te onderhouden. Ongeveer 80 procent heeft kinderen, volgens een rapport van Empower Foundation, een lokale belangenorganisatie voor sekswerkers.

“Het is heel gewoon in Thailand dat mannen hun woonplaats verlaten om ergens anders te gaan werken, of gewoon verdwijnen, en hun vrouwen en kinderen achterlaten,” zegt Songsamphan. “Het eindigt dat vrouwen, vooral degenen die een laag inkomen hebben, financieel verantwoordelijk zijn voor hun kinderen en ouders.”

In april lanceerde de regering een programma om een hulppakket van 5.000 baht (HK$ 1.240) toe te wijzen aan de nieuwe werklozen, later belovend om het uit te breiden tot meer dan 16 miljoen mensen.

Maar Songsamphan zegt dat de regering de aanvragen heeft afgewezen van degenen die “sekswerker” als hun beroep hadden opgeschreven. “Weinigen kregen steun van de regering, maar ze moesten beweren dat ze in een school werkten of wat dan ook, een soort van liegen,” zegt ze. Erger nog, de meeste sekswerkers konden niet eens een aanvraag indienen omdat ze geen toegang tot internet hebben.

Hla*, een 29-jarige Birmese sekswerker die in Chiang Mai woont, stuurde vroeger elke maand geld terug naar huis om haar gezin van vier te onderhouden. Zij is een van degenen die van het hulppakket zijn uitgesloten. “Ik kan de huur een maand lang niet betalen en ik kan niet naar huis omdat ze de grens hebben gesloten,” zegt Hla. “Ik voel me buitengesloten door de maatschappij.”

De noodzaak om te overleven liet sommige sekswerkers geen andere keuze dan op straat te werken zonder maskers. “Omdat potentiële klanten hun gezicht willen zien,” zegt Songsamphan.

Volgens Piyanut Kotsan, directeur van Amnesty International Thailand, zijn veel sekswerkers, zowel Thaise als niet-Thaise, dakloos geworden als gevolg van de sociaaleconomische gevolgen van de pandemie.

Tussen legde de Thaise regering van begin april tot juni een landelijke avondklok op van 22.00 uur tot 04.00 uur. In die periode werden verschillende sekswerkers gearresteerd wegens overtreding van de avondklok vanwege de aard van het sekswerk en de toename van dakloosheid onder de gemeenschap.

“De premier zei dat ze niemand zullen achterlaten, maar er zijn veel mensen achtergebleven,” zegt Kotsan.

Volgens Songsamphan behoren sekswerkers misschien tot de laatste gemeenschappen die herstellen van deze pandemie. “Op dit moment is het veilig genoeg om te zeggen dat bijna alle sekswerkers nog steeds proberen te werken,” voegde ze eraan toe. – Yang Ziyu

Nieuw-Zeeland: Geen vangnet voor migranten

Om uitbuiting tegen te gaan, mensenrechten te waarborgen en een gezondere omgeving voor sekswerkers te creëren, decriminaliseerde Nieuw-Zeeland de industrie in 2003. In de eilandnatie wordt sekswerk behandeld als elk ander legaal beroep, en degenen die in de sector werken, genieten dezelfde rechten als andere werknemers.

De wet geldt echter alleen voor de burgers van het land, wat een probleem vormt voor een deel van de sekswerkers, aangezien veel van hen buitenlandse migranten zijn.

Nadat het land eind maart op slot ging vanwege COVID-19, konden sekswerkers een aanvraag indienen voor het financiële reddingspakket van de regering. Dit pakket gaf hun toegang tot een subsidie van maximaal $585,8 NZD (ruwweg HK$3.000) per week voor een totaal van 12 weken.

“De lockdown is hard voor iedereen, maar het is harder voor ons – sekswerkers, migrantensekswerkers.”

*Thiago

“Dat is de wet: wanneer sekswerkers stoppen met sekswerk, moet de overheid hen bijstaan door hen alternatief geld te geven om van te leven,” zegt Dame Catherine Healy, 64, de nationale coördinator en oprichtend lid van New Zealand Prostitutes Collective (NZPC). Als vooraanstaand pleitbezorger heeft Healy gestreden voor en getuige geweest van de legalisering en decriminalisering van de industrie.

De subsidie kwam volgens Healy ten goede aan ruwweg 3.500 sekswerkers in het hele land. Met deze steun stopten veel sekswerkers enkele maanden met het aannemen van klanten. Werklozen konden ook een uitkering aanvragen, de zogenaamde Job Seeker Allowances. Geen van deze regelingen is echter van toepassing op migrerende sekswerkers – een groep waar NZPC zich de meeste zorgen over maakt.

“De lockdown is hard voor iedereen, maar het is harder voor ons – sekswerkers, migrantensekswerkers,” zegt Thiago*, een 34-jarige mannelijke migrantensekswerker en kunstenaar uit Zuid-Amerika die al een jaar in Auckland woont.

Op grond van Sectie 19 van de Prostitution Reform Act is het migranten met tijdelijke visa verboden om sekswerk te doen. Maar tijdens de coronavirus crisis, hebben ze geen andere manier om zichzelf te onderhouden. “Het verschil in wettelijke bescherming betekent dat ze meer worden blootgesteld aan potentiële risico’s,” zegt Healy.

In Nieuw-Zeeland komt een groot percentage van de migrerende sekswerkers van het vasteland van China, Hong Kong, Zuidoost-Azië en Zuid-Amerika, volgens Healy.

Vorig jaar bezochten de Immigration New Zealand Compliance Officers 57 bordelen in steden in het hele land. De ambtenaren identificeerden 66 migranten-sekswerkers; op één na allemaal met de Chinese nationaliteit.

Na de uitbraak repatrieerde de regering enkele migranten-werknemers. Thiago zegt dat hij er een kent die in april is gedeporteerd.

Thiago ontmoette zijn laatste klant op 18 maart, een week voor de nationale lockdown. Sindsdien vertrouwt hij op zijn spaargeld om rond te komen. “

Als een van de weinige landen die het virus met succes hebben weten in te dammen, heeft Nieuw-Zeeland eind mei geleidelijk de nationale lockdown opgeheven. Sekswerkers kunnen nu dus hun werk hervatten. Maar voor migranten als Thiago is het nog steeds riskant.

“Het is tijd om de wetten te heroverwegen,” zegt hij. “We hebben hulp nodig, maar het is heel moeilijk voor ons om hulp te krijgen. Als we proberen uit te leggen waarom we hulp nodig hebben, lopen we altijd vast omdat we illegaal zijn.” – Chloe Feng

De Filippijnen: Precair werk

Op grond van artikel 202 van het Herziene Wetboek van Strafrecht 2012 is prostitutie illegaal op de Filipijnen. Maar door mazen in de wet te omzeilen, worden ‘escorts’ ‘entertainers’ genoemd en ‘fooien’ ‘boetes’.

Met weinig bescherming en mensenhandel-achtige praktijken, is sekswerk een bijzonder onzekere industrie in de Filippijnen, volgens Kenny Sacht, oprichter van de anti-sekshandel liefdadigheidsinstelling Wipe Every Tear.

“Elke vrouw die ik ooit heb ontmoet,” vertelt Sacht me, “en ik bedoel ooit, ooit, ooit, ooit ontmoet – heeft gezegd dat ze werden misleid om naar Angeles City te komen,” een stad in Centraal-Luzon, met een bevolking van iets minder dan een half miljoen.

Sacht gelooft dat COVID-19 deze slachtoffers in nog meer gevaar brengt. Sacht was in Angeles City op 16 maart 2020, de dag dat de regio in lockdown ging. Normaal gesproken een druk centrum voor sekstoerisme, was Angeles plotseling “een spookstad”, herinnert Sacht zich. “Mijn hart ging onmiddellijk uit naar de vrouwen die dachten: ‘Wat gaan ze doen?'”

Hun achtergrondverhalen, beweert Sacht, zijn vaak vergelijkbaar: “In dit land kun je niet werken bij McDonald’s, Dairy Queen, Jollibee, of een winkelcentrumkiosk die pinda’s verkoopt zonder een universitair diploma.”

Dit maakt vrouwen met een laag inkomen en minder opgeleide vrouwen kwetsbaarder voor valse beloften van kook-, schoonmaak- of huishoudelijke banen. “Ze komen bij Angeles en de baas zegt: ‘Sorry, je bent te laat. Al die banen zijn bezet.’ De baas wijst op een doos met kleren, strings en bikini’s, en zegt: ‘Neem dat, trek het aan, en wees hier om 6 uur.'” De meisjes en vrouwen nemen de baan aan uit wanhoop en angst.

Sinds COVID worden sekswerkers in de regio geconfronteerd met een nieuwe reeks uitdagingen – namelijk honger, gezondheid en dakloosheid. Volgens Sacht moet zijn outreach-project een ongekende behoefte aanpakken, vooral aan voedsel. Terwijl Wipe Every Tear dagelijkse steun blijft bieden (onderwijs, huisvesting, maaltijden en zelfs kinderopvang voor een groep voormalige sekswerkers), voedt het nu ook elke dag ongeveer 50 vrouwen en meisjes die allemaal worstelen om rond te komen.

Als positief punt zegt Sacht dat de nijpende situatie veel vrouwen heeft gemotiveerd om het roer om te gooien. “In het midden van dit, vrouwen vertellen ons dat ze willen uit ,” zegt Sacht. “Ze nemen contact met ons op, mensen van wie we nog nooit hebben gehoord,” beloven zich bij zijn gemeenschap aan te sluiten zodra de beperkingen afnemen.

Redel Comia, van Safe Refuge Philippines, biedt ook een ondersteuningsprogramma. In het omheinde safehouse helpt een team van vrijwilligers slachtoffers van sekshandel weer op de been te komen.

In tegenstelling tot Sacht zegt Comia echter dat sommige sekswerkers aarzelen om hun beroep in deze onzekere tijd achter zich te laten. Onderwijs, zegt ze, is de sleutel tot het bijbrengen van vertrouwen in deze vrouwen en hen in staat stellen om een veiliger pad te kiezen.

“Op het moment dat ze zichzelf anders zien en die paradigmaverschuiving hebben, hebben ze het gevoel van: ‘Oké, ik ben terug. Ik kan iets anders doen.'” – Timothy Petkovic, Filippijnen

*Namen zijn veranderd om de privacy van individuen te beschermen

Aanvullende verslaggeving door Alexandra Perry en Salomé Grouard. Vertalingen door Chloe Feng, Yang Ziyu en Rosa Chen

Deze serie is tot stand gekomen in samenwerking met studenten van het Centrum voor Journalistiek en Mediastudies van de Universiteit van Hongkong.