Vladimir Poetin heeft zondag een grote overwinning behaald. Volgens de centrale verkiezingscommissie glijdt de Russische president zijn vierde termijn in na zijn grootste verkiezingsoverwinning ooit, met bijna 77 procent stemmen voor hem. Zijn naaste rivaal was een rijke multi-miljonair communist die meer dan 11 procent kreeg door zich te presenteren als een Poetin-plus, met een programma om de bezittingen van de oligarchen te nationaliseren in plaats van alleen maar te controleren.

Ksenia Sobchak, de dichtstbijzijnde kandidaat van een liberaal, had minder dan 2 procent steun. Alexei Navalny, de stoutmoedigste agitator tegen corruptie, kreeg een beroepsverbod opgelegd en raadde de Russen af om te gaan stemmen. Maar dat deden ze wel. Er zijn berichten in overvloed over het volstoppen van stembiljetten, intimidatie van waarnemers en mensen die door hun werkgevers worden gedwongen om naar de stembus te gaan. We kunnen er zeker van zijn dat dit de uitslag niet ongeldig zal maken. Dit was een kroning.

De populariteit van Poetin is voor velen in het Westen een raadsel. Hij is Oekraïne binnengevallen, heeft de Krim voor Rusland ingepikt en een opstand tegen de regering in Kiev gesponsord – terwijl hij loog over de aanwezigheid van Russische troepen die met de rebellen vochten, zelfs toen hun lijken naar Rusland werden teruggebracht. Hij heeft Russische troepen ingezet om de Syrische president Bashar al-Assad te helpen zijn rebellen met de grootst mogelijke wreedheid te onderdrukken. De economie ging in 2014 sterk achteruit, toen de olieprijs daalde en economische sancties werden opgelegd.

De beschuldiging van de Britse premier Theresa May dat Rusland waarschijnlijk het gebruik van een zenuwgas tegen de Russische dubbelspion, Sergej Skripal, en zijn dochter Joelia eerder deze maand in Salisbury heeft gesanctioneerd, is met sarcastische minachting afgedaan, zonder dat er een poging is gedaan om de Britse autoriteiten te helpen. Poetin zei in zijn overwinningstoespraak dat de Britse beschuldigingen zijn meerderheid vergrootten.

Hij lijkt op dit moment onkwetsbaar. Op een bijeenkomst van voornamelijk jonge Russische liberalen die ik afgelopen weekend bijwoonde, liet Lev Gudkov, de veteraan en opiniepeiler en hoofd van het onafhankelijke Levada Centrum, de grafieken zien die het succes onderbouwen: een verlies van populariteit voor Poetin na zijn verkiezing in 2012 en vervolgens, met de inname van de Krim en de door Rusland gesponsorde vijandelijkheden in Oekraïne, een enorme piek naar boven tot zo’n 80 procent van de steun, een verdubbeling van de cijfers. Ondanks de dalende inkomens, de stijgende prijzen en de virale video’s die de luxe tonen waarin hoge ambtenaren leven, is Poetin op of in de buurt van deze hoogten gebleven, ondenkbaar voor een democratisch politicus. Er was en is geen alternatief voor de sterke man van Rusland.

De gangbare wijsheid over verkiezingen, sinds de adviseur van Bill Clinton, James Carville, zijn beroemde “het is de economie domoor!”-soundbite maakte, is dat kiezers politici straffen die aan de macht zijn in moeilijke tijden. Maar Russen zijn geen democratische burgers. Zij waarderen – onvermijdelijk gezien hun geschiedenis – stabiliteit, en dus kracht aan de top. Ontdaan van de door Rusland gedomineerde Sovjet-Unie, verheugen zij zich over de terugkeer van een deel ervan. Gudkov merkte voor zijn publiek op dat veel van de reflexen van de communistische periode een kwart eeuw na de ondergang van de Sovjet-Unie nog steeds in Rusland actief zijn. De bekende politieke commentator Andrej Kolesnikov voegde daaraan toe dat Stalin een aantal jaren heeft gestaan als een symbool van orde: mensen waren niet geïnteresseerd in grootschalige protesten, laat staan revolutie. Stabiliteit is alles.

Dit lijkt te spreken voor een vierde presidentiële termijn waarin hard leiderschap, patriottische propaganda, het marginaliseren van liberale zaken als minderheidsrechten en het blijven trotseren van een Westen dat zowel verwaand als bedreigend wordt afgeschilderd, de belangrijkste tropen zullen blijven. Toch moet Poetin, niet dom, vrezen dat de economie, vermengd met jeugdige afwijzing van de heerschappij van ouder wordende en massaal verrijkte topambtenaren, uiteindelijk zijn zin zal krijgen.

In een briefing in Londen vorige week gaf Sergei Guriev, hoofdeconoom bij de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling, een sombere beoordeling van de economische toestand van Rusland in Poetins komende termijn. Guriev verliet Rusland in 2013, uit angst voor zijn vrijheid, toen een nieuwe repressie het land in zijn greep kreeg. Hij is een econoom van wereldklasse en staat symbool voor de leegloop van Ruslands knapste koppen – verliezen die, zo vertelde hij zijn gehoor, doorgaan.

De recessie, die nu ten einde loopt, heeft het land zo’n drie procent van zijn bbp gekost, waarvan het grootste deel – tot 2.5 procent – is te wijten aan de daling van de olieprijs, die afgelopen zomer daalde tot onder de 40 dollar per vat, maar sindsdien is geklommen tot 70 dollar.

De economie van Rusland groeide in 2017 met 1,5 procent – een tempo waarvan Guriev verwacht dat het de komende 3 tot 5 jaar zal aanhouden. Een groei van 1,5 procent is anemisch voor een land dat – net als andere midden-inkomenslanden – veel sneller zou moeten groeien. De binnen- en buitenlandse investeringen zijn laag; het energieke hof maken van de Chinese president Xi Jinping heeft resultaten opgeleverd die achterblijven bij de verwachtingen van Poetin. De Chinezen, die hun belangen over de hele wereld sterk uitbreiden, zijn uiterst terughoudend in Rusland. Vorige week werd een geplande participatie van 9 miljard dollar door een weinig bekend Chinees energiebedrijf in de Russische oliegigant Rosneft uitgesteld, vanwege verklaringen van de Chinese ratingbureaus over “onzekerheden” rond de aankoop.

De last van de recessie, zegt Guriev, werd gedragen door huishoudens die hun inkomens met 10 procent zagen krimpen – een grote daling voor gezinnen met een middeninkomen en een enorm verlies voor de armen omdat grondstoffen duurder worden. Deze Russen met een middeninkomen en een laag inkomen, de meerderheid, beseffen misschien – het komt niet vaak aan bod in de Russische nieuwsmedia – dat de zeer rijken rijker zijn dan voor de recessie. Uit een recente analyse blijkt dat de ongelijkheid in Rusland sneller toeneemt dan zelfs in China, wat volgens Guriev resulteert in een enorme toename van de rijkdom van 0,001 procent van de bevolking – enkele tienduizenden superrijken.

Russen zijn, naar alle maatstaven, hoog opgeleid en vaak ambitieus. Maar het patroon van de jaren Poetin was er een van lage investeringen, en weinig ontwikkeling van moderne industrieën die de slimme en omhooggaande jonge mensen zouden aantrekken – en dus een overeenkomstige groei van een braindrain waarvan het Westen heeft geprofiteerd.

Met een economie met een lage groei verbleekt de aanspraak van Rusland om een supermacht te zijn bij de voortdurende dominantie van de Verenigde Staten en de snel stijgende economische en strategische macht van China. Gurievs analyse, ontdaan van politieke spinsels, wijst uit dat Poetins nieuwe termijn er een van economische stagnatie zal zijn, die op zijn beurt zal leiden tot voortdurende agressie jegens het Westen, waarbij noodzakelijke hervormingen opnieuw zullen worden genegeerd.

Een nors beest uit het oosten, en dus een gevaarlijke. De overwinning van Poetin zal hem niet meer geneigd maken samen te werken met een Westen dat, misschien wel gedurende zijn hele laatste ambtstermijn, nuttiger zal zijn als vijand dan als vriend.

De in dit artikel geuite meningen zijn niet die van Reuters News.