Articles

BBC ON THIS DAY | 3 | 1960: Macmillan spreekt over ‘wind van verandering’ in Afrika

1960: Macmillan spreekt over ‘wind van verandering’ in Afrika

De premier, Harold Macmillan, is door politici in Zuid-Afrika ijzig ontvangen nadat hij zich openlijk had uitgesproken tegen het apartheidssysteem in dat land.

In een toespraak tot parlementsleden in de Houses of Parliament in Kaapstad sprak de heer Macmillan over de “wind van verandering” die door het Afrikaanse continent waait, nu meer en meer zwarte meerderheidsbevolkingen in de koloniën het recht opeisen om zichzelf te besturen.

“Of we het nu leuk vinden of niet,” zei hij, “deze groei van nationaal bewustzijn is een politiek feit.”

Het doel van de regering, zei hij, was om “een maatschappij te creëren die de rechten van individuen respecteert – een maatschappij waarin individuele verdienste, en individuele verdienste alleen, het criterium is voor de vooruitgang van een man, of het nu politiek of economisch is.”

Rechtvaardigheid in Afrika betekent niet alleen rechtvaardig zijn tegenover de zwarte man in Afrika, maar ook tegenover de blanke man van Afrika
De Zuid-Afrikaanse premier, Dr Verwoerd

Politici van de Nationalistische Partij luisterden in stilte naar hem, en een aantal weigerde te applaudisseren toen hij klaar was.

Dr. Verwoerd, de Zuid-Afrikaanse premier en de architect van het apartheidssysteem, bedankte de heer Macmillan voor zijn toespraak, maar zei dat hij het er niet mee eens kon zijn.

“Wij zijn de mensen die beschaving naar Afrika hebben gebracht,” zei hij. “Recht doen in Afrika betekent niet alleen rechtvaardig zijn tegenover de zwarte man van Afrika, maar ook tegenover de blanke man van Afrika.”

De toespraak van de heer Macmillan is de eerste keer dat een hooggeplaatste internationale figuur een stem heeft gegeven aan het groeiende protest tegen Zuid-Afrika’s wetten van strikte rassenscheiding.

De toespraak werd in het hele land verwacht, omdat de heer Macmillan al had gezegd dat hij van de gelegenheid gebruik zou maken om te zeggen wat hij dacht over de situatie in Zuid-Afrika.

Desondanks verraste het duidelijke karakter van de toespraak velen in Kaapstad.

Mr Macmillan is in Zuid-Afrika aan het einde van een rondreis van een maand over het Afrikaanse continent, waarbij hij zo’n 17.000 mijl heeft afgelegd.

Zijn bezoek was altijd controversieel, en velen beschuldigden hem ervan de Nationalistische Partij geloofwaardigheid te geven door zich als gast van de Zuid-Afrikaanse regering te laten zien.

Zijn toespraak vandaag zal die kritiek waarschijnlijk wegnemen.

E-mail dit verhaal naar een vriend