Hout, of het nu exotisch of traditioneel is, heeft kunstenaars altijd gefascineerd. Dit materiaal wordt al eeuwenlang gebruikt om rauwe, mysterieuze en natuurlijke kunstwerken te creëren. Ontdek deze 10 houtbeeldhouwers die u moet kennen.

Giuseppe Penone: Het genie van het bos

Giuseppe Penone werd geboren in Piemont, Italië, in een familie van boeren. Hij bracht zijn kindertijd door te midden van de natuur en de bossen. Het was door zijn contact met de natuur dat hij zijn gevoeligheid en artistieke universum ontwikkelde. Inderdaad, bomen zouden een sleutelrol spelen in het werk van een van onze te kennen houtbeeldhouwers.

Tijdens zijn studie aan de Accademia Albertina van Turijn ontdekte Penone Donald Judd en Robert Morris, pioniers van het minimalisme in de beeldhouwkunst, die zijn latere werk aanzienlijk zouden beïnvloeden. Bovendien werd Penone een leider van de Arte Povera-beweging. Deze artistieke groep ontstond in Italië in de jaren zestig en zette zich af tegen het consumentisme, waarbij hij weigerde een kunstwerk als een eenvoudig product te zien. Als gevolg daarvan gebruikt Penone alleen ruwe en eenvoudige materialen zoals steen, klei en hout. Hij is vooral dol op het laatste. Zichtbare schors, de geur van sap: de kunstenaar transformeert nederige bomen in altaren en creëert zo werken die de zintuigen prikkelen. Vereenvoudiging en zuiverheid vormen de kern van zijn werk.

Louise Nevelson: de koningin van de houtsnijkunst

Louise Nevelson werd in 1899 geboren als Leah Berliawsky in Oekraïne, in een Joodse familie. In de jaren twintig verhuisde ze naar New York en begon ze kunst te studeren. Al snel legde ze zich toe op houtsnijwerk. Gedurende haar hele carrière was haar favoriete techniek het assembleren van beschilderde stukken hout, wat haar handelsmerk werd. Er zijn verschillende terugkerende thema’s in Nevelson’s werk. Ze beeldde vaak vrouwelijkheid en relaties uit, zoals in Dawn’s Wedding Feast. Sky Cathedral en Untitled zijn gelinkt aan belangrijke gebeurtenissen in haar leven, zoals ontworteld zijn en leven in ballingschap. De kunstenares voedde haar creativiteit door inspiratie te putten uit haar trauma’s.

Nevelson verklaarde ooit dat “de aard van de schepping geen glorie aan de buitenkant is, maar een pijnlijke, moeilijke zoektocht van binnen.”

Hij begon met kleine monochrome werken, maar Nevelson waagde zich op grotere schaal – en tegen het einde van haar leven was ze overgegaan op monumentale beeldhouwwerken. Zij bewees dat het werk van vrouwen deel kon uitmaken van de publieke arena en dat grootschalige kunstwerken niet het exclusieve domein van mannelijke kunstenaars waren en zijn.

Haar boodschap en vastberadenheid om te infiltreren in deze door mannen gedomineerde en misogyne wereld maken Louise Nevelson tot een niet te missen kunstenares van de 20e eeuw.

Ossip Zadkine: De kubistische houtsculpteur die u moet kennen

Ossip Zadkine, die als een van de grootste kubistische beeldhouwers wordt beschouwd, was een uitmuntend kunstenaar. Hij werd in 1890 in Rusland geboren en bracht zijn jeugd door in de natuur, net als Penone. In 1910 kwam hij naar Parijs en begon om te gaan met beroemde beeldhouwers, waaronder Brancusi, Picasso en Modigliani. Hij werkte voornamelijk in hout en steen en zijn werk werd gevormd door primitivistische invloeden en zijn relaties met avant-garde kunstenaars. Zijn gepolijste houtsnijwerken dreven zijn expressiviteit tot het uiterste. Ze ontlenen thema’s aan de Oudheid, maar stellen ook een kruising voor tussen mens en natuur. Daarom was hout het favoriete medium van Zadkine. Hij gaf de voorkeur aan direct houtsnijwerk om een echte band met zijn werk te hebben. Dit weerhield hem er echter niet van om in de jaren dertig reusachtige werken te maken, zoals Prometheus.

Sophie Taeuber-Arp: De dadaïstische beeldhouwer

Een schilderes, artieste, danseres en beeldhouwster, Sophie Taeuber had veel in haar mars. Ze kwam oorspronkelijk uit Zwitserland en kreeg een intensieve artistieke opleiding onder Wilhelm von Debschitz aan zijn school in München.

Van beeldhouwen tot architectuur en weven, Taeuber was een meester in vele media. In 1915 was zij met Jean Arp medeoprichtster van Dada. Ze floreerde binnen deze beweging en produceerde vele houten sculpturen, zoals Dada Head. De invloed van haar opleiding in de decoratieve kunst is te zien in haar werk. Ze schilderde inderdaad vaak abstracte en gestileerde motieven op haar kunstwerken.

Afrikaanse kunst was een andere belangrijke bron van inspiratie voor de Dada-beweging. Deze kunstenaars streefden naar een terugkeer naar een kunst die volledig onbeïnvloed was door de westerse maatschappij. Daarom doen de vormen van de door Taeuber gebeeldhouwde gezichten en bustes denken aan Afrikaanse maskers. Na het beeldhouwen voegde zij ook geometrische patronen toe.

Eva Jospin: Degene die het bos opnieuw uitvindt

Eva Jospin, geboren in de jaren ’70, is een Franse beeldhouwster. Ze begon haar carrière met karton. Toen ze een bos van karton maakte, werd ze verliefd op hout en de vele mogelijkheden daarvan als medium. Dus begon ze bossen uit te snijden, in hout! Het bos, tegelijkertijd een plaats van vrijheid, anarchie en angst, is een terugkerend thema voor de kunstenares. Jospin speelt graag met de perceptie van de mensen. Haar hoge en lage reliëfs voeren de toeschouwer mee tot diep in het hart van een woud. Ze tekent en tekent elke tak met minutieuze aandacht voor detail om haar werk levensechter en meeslepender te maken.

Paul Gauguin: De grondlegger van het primitivisme

Wist u dat de grondlegger van de School van Pont Aven ook een houtbeeldhouwer was? Paul Gauguin stond bekend om zijn schilderkunst, maar hij maakte ook beeldhouwwerken. Voordat hij de Marquesas-eilanden verliet, leerde Ernest Chaplet hem hoe hij moest beeldhouwen. De passie van Gauguin voor het primitivisme is duidelijk zichtbaar in zijn houten kunstwerken. Deze stroming verwerpt de westerse academische opleiding en pleit voor zelfexpressie. Primitivistische kunstenaars hadden veel belangstelling voor tribale en aboriginale kunst, en die invloed zien we terug in het werk van Gauguin. Hij maakte het grootste deel van zijn werk in Tahiti. In Oviri bijvoorbeeld is zijn figuratieve houtsnijwerk sterk geïnspireerd op de Tahitiaanse mythologie.

Een ander leuk weetje: zijn schilderij Zelfportret met de Gele Christus bevat de kunstenaar, zijn schilderij De Gele Christus, en een van zijn houten sculpturen!

Barbara Hepworth: De meester van de vorm

Een van de redenen waarom Barbara Hepworth tot onze belangrijkste houtbeeldhouwers behoort om te kennen? Haar oeuvre wordt gekenmerkt door een contrast tussen het vaste en het lege, met een gebruik van ruimte en rondingen dat fascinerend is om te zien. Geboren in Engeland in 1903, koos zij ervoor zich te wijden aan een carrière in de beeldhouwkunst. Van Henry Moore tijdens haar jeugd, tot Piet Mondriaan en Arp later, ontmoette Hepworth de grootste kunstenaars van haar tijd en deelde in hun artistieke bruisen.

De relatie tussen mens en landschap speelde ook een sleutelrol in Hepworths creatieve ontwikkeling. In 1949 vestigde zij zich in St Ives, Cornwall, waar zij tot haar dood verbleef. De harmonie van de zee, de aarde en de rotsen in dit afgelegen deel van Engeland had een grote invloed op haar.

Haar werk werd al snel abstract en creëerde glad en elegant houtsnijwerk. De verbinding tussen het vaste materiaal en de negatieve ruimte maakt haar werk des te delicater.

Baselitz: Sculpturen die choqueren

De Duitse kunstenaar Baselitz choqueert en verbaast. Baselitz, geboren in 1938, is beroemd om zijn schandalige kunstwerken. Al tijdens zijn eerste tentoonstelling veroorzaakte hij ophef en werd hij beschuldigd van verstoring van de openbare orde. Deze provocerende stijl heeft hij sindsdien volgehouden. Naast de grondlegger van het neo-expressionisme is hij ook een getalenteerd beeldhouwer. Zijn beeldhouwwerken zijn zoals hij: controversieel en rauw. Zo maakte hij bijvoorbeeld een houtsculptuur met een kettingzaag! Zijn sculptuur Modell für eine Skulptur, die hij op de Biënnale van Venetië tentoonstelde, leek op een man die een Hitlergroet brengt. Juana Muller: De door de beeldhouwgeschiedenis vergetene

Ongelukkigerwijs weinig bekend bij het grote publiek, ontmoette de Chileense beeldhouwster Juana Muller enkele van de beroemdste kunstenaars van haar tijd. Nadat ze in 1937 een beurs had gekregen voor haar artistieke studies, ging ze naar Frankrijk om beeldhouwkunst te leren. Ze kreeg les van Zadkine in la Grande Chaumière. Toch was het de ontmoeting met Brancusi die de grootste invloed had op haar werk. Zij waren hechte vrienden en partners, bijvoorbeeld in hun samenwerking Vliegende Schildpad.

Muller’s favoriete onderwerp was de vrouwelijke vorm. Van gezichten tot figuren, haar snijwerk doet denken aan gestileerde maskers, met een indrukwekkende grootte en gestrengheid. Haar werk werd gekenmerkt door een grote authenticiteit ten opzichte van de menselijke vorm. Geleidelijk verwijderde ze zich echter van de figuratie. Haar kunstwerken kwamen dicht in de buurt van abstractie en haar verwijzingen naar de mensheid werden minder zichtbaar.

Georges Vantongerloo: De wiskundige kunstenaar

De Belgische kunstenaar Georges Vantongerloo behoorde tot de artistieke en architectonische stroming De Stijl. Gepassioneerd door wiskunde en natuurkunde, integreerde Vantongerloo deze kennis in zijn beeldhouwwerk. Alles berekenend, van volume tot kleur, liet hij niets aan het toeval over. Hij gaf zijn kunstwerken zelfs namen met wiskundige formules. Zijn beeldhouwwerken waren geometrisch en abstract. In tegenstelling tot kunstenaars als Mondriaan schroomde Vantongerloo niet om zowel rechte lijnen als krommingen in zijn beelden te verwerken. Naast zijn artistieke werk schreef de Belg vele studies over het onderwerp. Vantongerloo was inderdaad een pionier in de beeldhouwkunst, zeker een van de grote houtbeeldhouwers om te kennen. Helaas, hoewel hij in vele grote musea wordt tentoongesteld, was hij minder bekend dan sommige van zijn tijdgenoten.