“Waarom is zwart haar zo dik (stug)?”

Dit is een goede vraag omdat ik denk dat we eerst het idee moeten ontkrachten dat zwart haar universeel en gelijkaardig is. Het haar van mijn eigen moeder is heel anders dan dat van mij – dat van haar is zacht en schilferig, dat van mij is dik en taai en een beetje wild. Het soort haar dat een zwarte persoon heeft, hangt af van de make-up van zijn zwartheid, zijn afkomst, het klimaat van de plaats waar hij geboren is, de manier waarop hij zijn haar onderhoudt, enz. Dus ik denk dat het eerste ding om op te merken is dat zwart haar niet hetzelfde is, het komt in verschillende vormen, maten, en texturen. Sommige mensen hebben dik haar omdat dat het natuurlijke resultaat is van het groeien van hun haar in bepaalde klimaten waar dik haar bescherming biedt tegen de hardheid van de elementen.

“Waarom draag je sjaals/haarnetten in bed?”

Ik moet ten eerste zeggen dat ik niet denk dat zwarte vrouwen de enigen zijn die dit doen! Maar veel vrouwen “wikkelen” hun haar in omdat ze de steilheid of de krullen waar ze een fortuin aan tijd en geld in hebben gestoken niet willen verliezen, dus is het veel makkelijker te onderhouden met een sjaal. Bovendien, als je haar gevlochten is dan beschermt het ook de vorm en “matteert” het de gespleten punten.

“Hoe pijnlijk zijn weaves?”

Ik heb er al zo lang geen meer gehad maar ik kan me niet herinneren dat ze pijnlijk waren. Er zijn natuurlijk twee manieren om een weave te krijgen… met haarlijm, waarvan veel mensen denken dat het slecht voor je haar is. En dan is er een ingenaaide weave. Dit is ook een goed moment om te vermelden dat het echte verschil tussen de haarextensies die zwarte vrouwen gebruiken en die andere vrouwen meestal gebruiken, de tijdsduur en het gevoel van permanentie is, en dat is nog steeds slechts in het algemeen. Maar weaves zouden meestal niet erg pijnlijk moeten zijn, relatief gezien natuurlijk. Het hangt nog steeds af van je haartextuur, de tederheid van je hoofdhuid, en de dikte of zachtheid van je haar.

“Haat je Beyoncé om hoe onberispelijk haar weaves zijn? (Heeft ze een weave? Of is die echt?)”

Ik zal beginnen met te zeggen dat dit een goede vraag is om te stellen, want als ik eerlijk ben, is over het algemeen de enige zwarte vrouw aan wie je moet vragen of haar haar echt is, een zwarte vrouw die je goed kent en bij wie je je op je gemak voelt (en van wie je weet dat ze zich op haar gemak voelt bij jou). Veel zwarte vrouwen nemen het niet zo nauw met de vraag over de “echtheid” of “valsheid” van hun haar. Ik denk omdat over het algemeen niemand aan andere vrouwen vraagt of ze hairextensions hebben. Of het is een veronderstelling dat als je lang haar hebt, het waarschijnlijk nep is, wat niet noodzakelijkerwijs het geval is in veel gevallen.

Maar ik persoonlijk, ik heb geen hekel aan Beyoncé voor haar weaves. Ik draag geen weaves en dat maakt me niet beter of slechter dan een andere zwarte vrouw. Ik kies er gewoon voor om ze niet te dragen omdat ik mijn haar liever gevlochten heb in Afrikaanse stijlen – ik zie het als cultureel behoud en ik hou gewoon van gevlochten stijlen. Ik denk dat haar kapper(s) duidelijk geweldig werk leveren, maar voor zover ik weet, denk ik niet dat het echt is. Maar ze heeft duidelijk het geld en de professionals om haar heen om haar “echte” haar op dat punt te krijgen als ze dat wil.

“Is het waar dat het groeien van een afro en het onderhouden ervan in Noord-Amerika moeilijk is vanwege het weer?”

Ik moet toegeven dat ik hier geen persoonlijke ervaring mee heb, en de vraag is niet echt bij me opgekomen. Noord-Amerika is echter zo groot met verschillende klimaten dat we niet kunnen uitsluiten dat het weer waarin men zich bevindt, van invloed is op de groei van het haar. Dat gezegd zijnde, door de strenge winters in bepaalde delen, kan het de groei van een afro zeker belemmeren omdat het haar zachter moet worden. Maar het is belangrijk te bedenken dat de voorouders van zwarten in Noord-Amerika en in alle delen van Amerika meestal een meer “gemengd” erfgoed omvatten. Gezien dat, maakt de haartextuur wel degelijk een verschil. Citeer me hier dus niet op, maar ik leid hieruit af dat de typische afro van Zwart Afrika “ruwer” van textuur kan zijn dan die van Zwart Amerika. Maar ook dat is slechts in het algemeen gesproken.

“Waarom zijn zwarte vrouwen zo bezorgd over het nat maken van hun haar?”

Goede vraag. Het is ook een goed moment om te vermelden dat zwarte vrouwen over het algemeen hun haar niet elke dag wassen. Vooral vanwege het krimpen en het is gewoon niet goed voor de textuur van het haar. Ook in de media wordt er veel over gesproken dat het waarschijnlijk geen goed idee is om dit wel te doen, maar dat is iets wat je beter met de experts kunt bespreken. De realiteit is dat door het onderhoud in termen van tijd en geld, en de aard van het haar, het haar van de meeste zwarte vrouwen enorm zou krimpen en de kwaliteit van het haar zou afnemen. Maar nogmaals, ik moet benadrukken dat alle zwarte vrouwen verschillende soorten haar, texturen, enz. hebben. Het is echt moeilijk om voor iedereen te spreken.

“Waarom is er zoveel controverse rond “natuurlijk” haar? Waarom is dit niet gewoon een voorkeur tegenover wat een politiek statement lijkt te zijn?”

Deze vraag is een heel proefschrift waard om volledig beantwoord te worden, maar ik zal hier mijn best doen. Allereerst moet worden opgemerkt dat het lichaam, of je het leuk vindt of niet, politiek is. Dat betekent dat bijna alles aan ons lichaam politiek is, niet als een kwestie van bedoeling maar van gevolg. Ik zou daaraan willen toevoegen dat zwart haar, naast de derrière van zwarte vrouwen, de meest politieke onderwerpen zijn van het maatschappelijke discours rond het lichaam van zwarte vrouwen.

Niet in het academische jargon treden, maar gezien de historische context van de ontmenselijking van zwartheid en de daaropvolgende schendingen van zwarte schoonheid, wordt “natuurlijk haar” door voorstanders van natuurlijk haar vaak gezien als het terugwinnen van die schoonheid. Maar aangezien Eurocentrische schoonheidsnormen nog steeds een invloed hebben op het beeld dat zwarte vrouwen van zichzelf hebben, en hun naleving of gebrek daaraan, invloed heeft op hoe ze worden gezien, is het idee dat als iemand zijn haar niet natuurlijk of op zijn minst Afro-gevlochten draagt, dit voor sommigen betekent dat ze voldoen aan de Eurocentrische schoonheidsnormen, vooral met het gebruik van relaxers en weaves. Nogmaals, ik moet benadrukken dat vanuit een academisch perspectief, althans in de communicatie- en prestatiewetenschap, we niet bedoelingen meten (omdat we dat niet kunnen), maar gevolgen.

Persoonlijk herinner ik mensen er graag aan dat Afrikanen van oudsher altijd niet-natuurlijke dingen hebben gezocht om hun haar te verfraaien. Het is niet on-Zwart of on-Afrikaans om dat te doen, naar mijn mening. Dat gezegd zijnde, weigeren om “blanke schoonheid” te kopen door natuurlijk haar of Afrikaanse gevlochten stijlen te behouden, symboliseert een actief verzet tegen Eurocentrische schoonheidsnormen. Het is een mondiaal, maatschappelijk en persoonlijk discours – en het is ingewikkeld.

“Wat is culturele toe-eigening als het gaat om zwart haar en het hele Kendall Jenner debacle?”

Culturele toe-eigening is een belangrijk onderwerp als het gaat om Blackness over all, dus ik ben blij dat dit werd gevraagd. Ik denk dat sommige voorbeelden van culturele toe-eigening flagrant zijn; anderen zijn moeilijk aan te wijzen omdat cultuur dynamisch is, vloeibaar, en altijd in uitwisseling. Het is moeilijk om voor alle zwarte mensen te spreken en als zwarte Afrikaan vertegenwoordigt mijn perspectief niet het perspectief van elke zwarte – Afrikaans of niet. Maar ik ben zwart geweest in een paar contexten (dat wil zeggen landen of continenten) waar ik ook door beïnvloed ben, dus ik kan een soort universeel antwoord geven, althans dat hoop ik. Ik denk dat bepaalde dingen zoals cornrows bijvoorbeeld gecontextualiseerd zijn in de zwarte cultuur – er is een geschiedenis die daar aanwezig is die zwarte vrouwen in het bijzonder associeert met die haarvorm.

Dus wanneer er een gebrek is aan erkenning van die geschiedenis en context zoals in het Marie Claire artikel, voelen zwarte mensen vaak een gevoel van onrechtvaardigheid in het bijzonder omdat deze “nieuwe” en “populaire” trends er misschien al eeuwen zijn. Maar pas toen ze mainstream werden door de blanke cultuur werden ze gezien als “trendy”, en dan hebben we het nog niet eens over het feit dat deze nieuwe “trends” op een gegeven moment kunnen hebben geleid tot degradatie van zwarte vrouwen. Om het voorbeeld van Kendall Jenner en de cornrows nog eens te gebruiken, ik herinner me bijvoorbeeld nog goed dat een (blank) klasgenootje op de middelbare school zei dat zij en haar ouders het kapsel “stom” vonden… met lijnen in hun haar. Het was me toen al duidelijk dat die uitspraak het resultaat was van onwetendheid, raciale vooroordelen en aannames van Eurocentrische schoonheidsnormen als basis voor alles.

Natuurlijk moet ook gezegd worden dat geen enkel mens een cultuur of een element van cultuur “bezit” – het is discursief van aard. Dat gezegd hebbende, denk ik dat het vooral een kwestie is van de cultuur, de geschiedenis en de context van iets goed begrijpen en respecteren, alvorens eraan deel te nemen en/of het op te eisen als deel van jezelf of als deel van je eigen cultuur.