Zo zwierven dinosaurussen waarschijnlijk ooit rond in het huidige Wisconsin tijdens het Mesozoïcum (252 tot 66 miljoen jaar geleden; lichtgroen gekleurde gesteenten), maar glaciale activiteit tijdens het Pleistoceen (2,6 miljoen tot 12.000 jaar geleden) schraapte dit hele interval van de geschiedenis weg, waardoor alleen veel oudere gesteenten aan de oppervlakte achterbleven. Daarom zijn er in Wisconsin nooit dinosaurusfossielen gevonden (maar wel talrijke fossielen van veel ouder leven uit het Siluur – aangegeven door de paarse arcering – zijn gevonden). Maar die ijstijd heeft veel gesteenten uit het Mesozoïcum in het westelijke binnenland van Noord-Amerika met rust gelaten, en heeft een uitstekend spoor van dinosaurussen achtergelaten in plaatsen als South Dakota, Montana, en Wyoming.

Het reconstrueren van de geschiedenis van de Aarde lijkt daarom veel op het bepalen hoe een complete puzzel eruit zou zien als een groot deel van de stukjes niet zou ontbreken. Darwin was zich terdege bewust van de onvolledigheid van het gesteenteverslag, en hij karakteriseerde de aard ervan misschien wel het best:

“Wat mij betreft, ik volg Lyells metafoor en beschouw het natuurlijke geologische verslag als een onvolmaakte geschiedenis van de wereld, geschreven in een veranderend dialect; van deze geschiedenis bezitten we alleen het laatste deel, dat slechts betrekking heeft op twee of drie landen. Van dit deel is slechts hier en daar een kort hoofdstuk bewaard gebleven; en van elke bladzijde slechts hier en daar een paar regels.” (Darwin, 1859, p. 310-311).

De afbeelding hieronder helpt om deze zienswijze te benadrukken. De foto toont twee opvallend verschillende rotslagen die bewaard zijn gebleven in de Black Canyon of the Gunnison National Park in Colorado. De donkergekleurde rotsen (Black Canyon Gneiss) onder de witte lijn zijn Proterozoïcum en ongeveer 1,7 miljard jaar geleden gevormd. De gele rotsen (Entrada Sandstone) daarboven zijn Jura – slechts 180 miljoen jaar oud. De lijn vertegenwoordigt dus een ontbrekend geologisch tijdsinterval van 1,5 miljard jaar! Dit ontbrekende tijdsinterval (door geologen een “unconformiteit” genoemd) staat bekend als de Grote Onregelmatigheid. Dit klinkt misschien mysterieus, maar dat is het niet: alle gesteenten die jonger zijn dan de Black Canyon Gneiss en ouder dan de Entrada Zandsteen, werden op deze plaats weggesleten voordat de Entrada Zandsteen werd gevormd.